پوست در برابرِ پوست» اولین ثمره ی سال ها مطالعه، تحقیق و
پوست در برابرِ پوست» اولین ثمرهی سالها مطالعه، تحقیق و تدقیق است در آثار فئودور داستایفسکی. کاری که امیر نصری با استفاده از منابع متعدد در سه زبان آن را به انجام رسانده و این کتاب به شکلِ مشخص روایتِ الاهیاتی، فلسفی و تا حدی تاریخی درونمایههای رمان «جنایت و مکافات» است. امیر نصری دکتر در فلسفهی هنر کتاب خود را به چند بخش تقسیم کرده. نخست به ریشههای تاریخی و شخصیای میپردازد که در ساختهشدن این رمان بسیار موثر بودهاند. مثلن نفرت نویسنده از شهر سن پترزبورگ، نگاه منفیاش به جریان نیهلیسمِ غربگرا، توجه به وضعیت مردم فقیرِ ساکن شهر و البته ایمان. او پس از آن به پیشمتنهایی میپردازد که بر داستایفسکی تاثیر مستقیم داشتهاند. از جمله «بابا گوریو»ی بالزاک یا برخی آثار پوشکین و البته چند کتابِ خودش مانند «یادداشتهای زیرزمینی» و «یادداشتهایی از خانهی مُردهگان». سپس نشانههای اصلی متن موردتوجه قرار میگیرد که مهمترین آن انجیلِ یوحناست. نصری مانند بسیاری محققان جنایت و مکافات معتقد است این رمان خوانشیست کامل از انجیلِ یوحنا و با توجه به همین نکته انواع جزییات درخشان در رمان استخراج و ارتباطشان با متون مقدس نشان داده میشود. از جمله مسالهی درد و تفاوتاش با «رنج» در رمان و اصولن جهان داستایفسکی. یا مفهومِ تبر در رمان به عنوانِ آلتِ قتاله و ریشهشناسی نمادین آن. نصری نامِ کتاباش را نیز از آیهای از انحیل یوحنا برداشته. «پوست در برابر پوست». مفسر با استفاده از منابع متعدد نشان میدهد چهگونه مسیحیتِ اسلاویِ ارتودوکس موجب تمایز مفهومِ ایمان در رمان داستایفسکی و شخصیتهای او شده است. یکی از فصلهای جذاب نیز خوانش فمینیستهای نو است از نقشِ زنانِ رمان از جمله سونیا و در عینحال تاثیر شمایلنگاری و شمایلشکنی در بافت روایت. نصری مبسوط توضیح میدهد که چرا داستایفسکی زاویهدید را که در ابتدا قرار بود اول شخص باشد به سوم شخص تغییر میدهد و چهقدر این اتفاق مربوط است به تفاوتِ روایت ارتودوکس با کاتولیک. در فصلهای بعد قصهی «ایوب» و رنجهای آن در رمان بازخوانی میشود و البته مسالهی داستایفسکی با یهودیان و سوسیالیستها. داستایفسکی یکی بزرگترین منتقدان سوسیالیسم بود و عملن راسکولنیکوف را در ابتدا در شمایل نیهلیستی سوسیالیست تصویر میکند که دچار تغییر شده و بر «زمینی که گناه قتل را در آنجا انجام داده بوسه میزند»، به سیبری رفته همراه سونیا تا جزای کشتنِ پیرزن رباخوار و خواهرش را ببیند. کتاب بسیار خواندنیست ولی شرط اصلی خواندناش، خواندن «جنایت و مکافات» است.
۱۰.۳k
۲۶ اردیبهشت ۱۴۰۰
دیدگاه ها (۱۵۵)
هنوز هیچ دیدگاهی برای این مطلب ثبت نشده است.