آشنایی با خواص شقاقل

آشنایی با خواص شقاقل

این گیاه در کتب فارسی با نام‌های هویج وحشی، هشفیفل، اشقاقل، هشقیقل، ششقاقل گزبری، ریشه گزبری، زردک ریگی و شقاقل آمده است.

شقاقل

به فرانسوی Panais cujtiv e , Panais، نوع مزروع آن و Panais checacul نوع صحرایی آن و به انگلیسی نوع مزروع آن را Parsnip و نوع وحشی آن را Wild Parsnip  گویند.
شقاقل گیاهی است دو ساله شکل ظاهری آن شبیه گیاه هویج، برگ‌های آن دارای بریدگی و در عین حال دندانه‌دار، ساقه‌های آن گوشه‌دار است.

ریشه آن که برای تهیه مربا مصرف می‌شود نسبتاً ضخیم و ضخامت آن در حد یک انگشت، پر گره و کمی شیرین است.
میوه آن در ابعاد یک نخود به رنگ تیره و گل‌های آن به صورت چتر مرکب در انتهای شاخه گل دهنده ظاهر می‌شود.
گیاه شقاقل مربا در ماسه‌های مرطوب و حاشیه جنگل‌های متراکم انتشار دارد. در ایران در دماوند، شمال ایران و شیراز در کوه برفی می‌روید. در اروپا به خصوص در فرانسه از نوع مزروع آن غذایی قدیمی دارند به نام Pot-au-feu که از گوشت گاو پخته و شقاقل مزروع و انواع سبزیجات به خصوص تره درست می‌کنند و چاشنی‌هایی که می‌زنند نسبتاً خوشمزه می‌شود.
در اروپا و آمریکای شمالی به عنوان سبزی و همچنین علوفه به کار می‌رود.

شقاقل در طب سنتی
ریشه گیاه شقاقل از نظر طبیعت طبق نظر حکمای طب سنتی کمی گرم و تر می‌باشد و از نظر خواص معتقدند که بازکننده انسداد مجاری عروق و گرم کننده می‌باشد و برای گرم کردن معده و کلیه و کبد تأثیر بسزایی دارد. اشتها را کاهش می‌دهد و ممکن است ایجاد سردرد نماید از این نظر باید با عسل خورد و مربای آن با عسل مضرات آن را برطرف می‌کند.
مقدار خوراک آن تا 20 گرم است. خواص دارویی آن تا 4 سال باقی می‌ماند.
شقاقل خطر نقص جنین را در زنان باردار پایین می‌آورد و با بهبود عملکرد
برونشیتی به بیماران مبتلا به آسم کمک می‌کند


ترکیبات شیمیایی

در هر یک صد گرم نوع اهلی شقاقل خام مواد زیر وجود دارد:
آب 79 گرم، پروتئین 7/1 گرم، چربی 5/0 گرم، هیدرات‌های کربن (قند و نشاسته) 15 گرم، کلسیم 50 میلی گرم، فسفر 77 میلی گرم، آهن 7/0 میلی گرم، سدیم 12 میلی گرم، پتاسیم 541 میلی گرم، ویتامین آ 30 IU، تیامین 08/0 میلی گرم، ریبوفلاوین 09/0 میلی گرم، نیاسین 2/0 میلی گرم و ویتامین ث 16 میلی گرم.

در هر یک صد گرم نوع اهلی شقاقل پخته کم آب مواد زیر وجود دارد:
آب 82 گرم، پروتئین 5/1 گرم، چربی 5/0 گرم هیدرات‌های کربن (قند و نشاسته) 13 گرم، کلسیم 45 میلی گرم، فسفر 62 میلی گرم، آهن 6/0 میلی گرم، سدیم 8 میلی گرم، پتاسیم 379 میلی گرم، ویتامین آ 30 IU، تیامین 07/0 میلی گرم، ریبوفلاوین 08/0 میلی گرم، نیاسین 1/0 میلی گرم و ویتامین ث  10 میلی گرم.

شقاقل

مروری بر خواص شقاقل
* این گیاه سرشار از ویتامین‌های B1، B2، C، پتاسیم و فیبر است.
*خاصیت ادرارآور، ضدروماتیسمی و آنتی اکسیدان دارد.
* برای درمان بیماری‌های کلیوی و کنترل چاقی مفرط کاربرد دارد.
* فیبر موجود در آن، چربی سوز طبیعی است.
* ویتامین K موجود در آن، برای لخته شدن خون و رشد سلول‌ها مفید است و خطر بروز پوکی استخوان را کاهش می‌دهد.
* فولات موجود در شقاقل مانع از بروز کم خونی می‌شود و آن را درمان می‌کند. (به ویژه هنگام بارداری).
* ویتامین C موجود در آن، در تولید کلاژن موثر است.
* ترکیبات ضدالتهابی موجود در آن، به بهبود التهاب برونشیت در بیماران آسمی کمک می‌کند.
* پتاسیم همراه با اسید چرب امگا 3 انرژی بدن را افزایش می‌دهد و مانع از خستگی می‌شود.
* سیستم گوارشی و دیواره های مویرگ‌ها را تقویت می‌کند و آرام بخش، خلط آور و تقویت کننده است.
* اسیدفولیک موجود در شقاقل ابتلا به بیماری قلبی را کاهش می‌دهد و مانع شکستگی استخوان بر اثر پوکی استخوان می‌شود. به علاوه مصرف آن به بیماران کلیوی، سلولیت و چاقی مفرط توصیه می‌شود.
گیاه شقاقل از نظر طبیعت طبق نظر حکمای طب سنتی کمی گرم و تر می‌باشد
و از نظر خواص معتقدند که بازکننده انسداد مجاری عروق و گرم کننده می‌باشد
و برای گرم کردن معده و کلیه و کبد تأثیر بسزایی دارد


* از آن جا که شقاقل منبع عالی ویتامین C است سیستم ایمنی بدن، سیستم گوارشی، پوست و عصب را تقویت می‌کند.


* میزان زیاد فیبر موجود در این گیاه در کاهش کلسترول و حفظ قند خون نرمال موثر است.
* شقاقل فشار خون بالا، یبوست و ناراحتی‌های متعدد قلب را کاهش می‌دهد.
* شقاقل خطر نقص جنین را در زنان باردار پایین می‌آورد و با بهبود عملکرد برونشیتی به بیماران مبتلا به آسم کمک می‌کند.
* ریشه این گیاه خاصیت مدری و آنتی اکسیدانی دارد.