انسان کامل ، آب حیات

انسان کامل ، آب حیات
جایگاه انسان کامل در عالم هستی همانند جایگاه آب نسبت به سایر موجودات زنده است همان گونه که اگر آب نباشد تمامی موجودات زنده از بین می روند به همان صورت اگر انسان کامل نباشد ، تمام نظام هستی از بین می رود
سلیمان جعفری نقل می کند ، از امام رضا علیه السلام پرسیدم : آیا زمین ، از حجّت ، خالی می‏ مانَد؟ حضرت فرمود :
«لَو خَلَت مِن حُجَّةٍ طَرفَةَ عَینٍ لَساخَت بِأَهلِها»[1] اگر زمین به اندازه‏ چشم بر هم زدنی ، از حجّت خالی شود ، اهل خود را فرو می ‏بلعد .
اگر انسان کامل نباشد عالم هستی و انسانیت خشک شده و به کویر تبدیل می­شود. بر این اساس انسان معصوم آب حیات عالم هستی و انسانیت است ، شاهد این مطلب آن است که خدای متعال در قرآن کریم می فرماید :
﴿أَ رَأَیْتُمْ إِنْ أَصْبَحَ ماؤُکُمْ غَوْراً فَمَنْ یَأْتِیکُمْ بِماءٍ مَعِینٍ ﴾[2] به من خبر دهید اگر آبهای (سرزمین) شما در زمین فرو رود، چه کسی می‌تواند آب جاری و گوارا در دسترس شما قرار دهد؟!
امام موسی بن جعفر علیه السلام در تاویل این آیه می فرماید : مراد خدای متعال از آیه این است که :
« إِذَا غَابَ عَنْکُمْ إِمَامُکُمْ فَمَنْ یَأْتِیکُمْ بِإِمَامٍ جَدِیدٍ.»[3]هنگامی که امامِ شما غائب گردد کیست که امام تازه ‏ای برای شما بیاورد .
امام علیه السلام «آب جاری و گوارا » مذکور در آیه را به امام معصوم که انسان کامل است تاویل کرده اند ، از این بیان روشن می شود که انسان کامل کسی است که از وجود او حیات به عالم هستی جریان پیدا می کند ، این که خدای متعال فرمود همه موجودات زنده را با آب حیات بخشیدیم :
﴿جَعَلْنا مِنَ اَلْماءِ کُلَّ شَیْءٍ حَیٍّ﴾ [4] از آب هر چیزی را زنده نمودیم !
مراد از شئ در این آیه تنها موجوداتی که دارای حیات نباتی و حیوانی که در ظاهر حیاتشان وابسته به آب ظاهری هستند نمی باشند بلکه شامل جمادات نیز می شود ، همه اشیاء در عالم هستی حتی جمادات نیز چون بهره ای از وجود دارند ،حیّ هستند چرا که خدای متعال آنان را دارای شعور و ادراک معرفی می کند که اصلی ترین شاخصه حیّ و زنده بودن موجودات است ، فرمود :
﴿تُسَبِّحُ لَهُ اَلسَّماواتُ اَلسَّبْعُ وَ اَلْأَرْضُ وَ مَنْ فِیهِنَّ وَ إِنْ مِنْ شَیْءٍ إِلاّ یُسَبِّحُ بِحَمْدِهِ وَ لکِنْ لا تَفْقَهُونَ تَسْبِیحَهُمْ ً﴾[5] آسمانهای هفتگانه و زمین و کسانی که در آنها هستند، همه تسبیح او می‌گویند؛ و هر موجودی، تسبیح و حمد او می‌گوید؛ ولی شما تسبیح آنها را نمی‌فهمید.
بر این اساس باید گفت تمام عالم هستی و هر آنچه که بهره ای از وجود دارد چون از چشمه حَیَوان انسان کامل نوشیده پا به عالم هستی گذارده و زنده شده است .
این است جایگاه انسان کامل در نظام تکوینِ عالم هستی !!
انسان کامل نه تنها در عالم تکوین و خلقت هستی اثر بخش بوده و حیات از چشمه وجود او می جوشد ، بلکه در عالم شریعت نیز آب حیات بخش است و کسانی به حیات حقیقی می رسند که از چشمه سار وجود او جرعه ای بنوشند ، آدمی برای این که تولدی معنوی یافته و بتواند در مسیر تعالی حرکت کند باید علاوه بر تولد مادی خود تولد معنوی دیگری نیز داشته باشد ، این تولد معنوی در رحم عالم شریعت و به دست خود ماست و با اراده و اختیار خود در عمل کردن به دستورات شریعت است که انسان حیات پیدا می کند ، این دستورات حیات بخش که احیاء کننده قلب های مرده آدمی هستند بواسطه امینان وحی یعنی انسان های کامل بیان می شوند ، ایشان واسطه ای از سوی خدای متعال برای ابلاغ و تعلیم دستورات حیات بخش الهی به بشریت اند و خدای متعال با ایشان دل های مرده را زنده و در کشتزار دنیا از دل غرائز و شهوات حیوانی بشر انسان های متعالی به عمل می آورد ، فرمود :
﴿ أَ وَ مَنْ کانَ مَیْتاً فَأَحْیَیْناهُ وَ جَعَلْنا لَهُ نُوراً یَمْشِی بِهِ فِی اَلنّاسِ کَمَنْ مَثَلُهُ فِی اَلظُّلُماتِ لَیْسَ بِخارِجٍ مِنْها﴾[6] آیا کسی که مرده بود، سپس او را زنده کردیم، و نوری برایش قرار دادیم که با آن در میان مردم راه برود، همانند کسی است که در ظلمتها باشد و از آن خارج نگردد؟!
امام باقر علیه السلام در تفسیر این آیه شریفه می فرماید :
« مَیْتٌ لَا یَعْرِفُ شَیْئاً وَ نُوراً یَمْشِی بِهِ فِی النَّاسِ‏ إِمَاماً یُؤْتَمُّ بِهِ- کَمَنْ مَثَلُهُ‏ فِی الظُّلُماتِ لَیْسَ بِخارِجٍ مِنْها قَالَ الَّذِی لَا یَعْرِفُ الْإِمَامَ.»[7] مرده کسی است که بچیزی معرفت نداشته باشد و نوری که با آن میان مردم راه رود، امامی است که از او پیروی میکند، و اینکه فرماید «مانند کسی است که در ظلمات باشد و نتواند از آن بدر رود» کسی است که امام را نشناسد.
و در قبل گذشت که خدای متعال فرمود : هر چیزی را از آب ، حیات بخشیدیم ، مراد از آب امام معصوم و انسان کامل