ن الذن آمنوا والذن هادوا والنصار

إِنَّ الَّذِينَ آمَنُوا وَالَّذِينَ هَادُوا وَالنَّصَارَىٰ وَالصَّابِئِينَ مَنْ آمَنَ بِاللَّهِ وَالْيَوْمِ الْآخِرِ وَعَمِلَ صَالِحًا فَلَهُمْ أَجْرُهُمْ عِنْدَ رَبِّهِمْ وَلَا خَوْفٌ عَلَيْهِمْ وَلَا هُمْ يَحْزَنُونَ

مسلماً کسانی که [به ظاهر] ایمان آوردند، و یهودی ها و نصرانی ها و صابئی ها هر کدامشان [از روی حقیقت] به خدا و روز قیامت ایمان آورند و کار شایسته انجام دهند، برای آنان نزد پروردگارشان پاداشی شایسته و مناسب است، و نه بیمی بر آنان است و نه اندوهگین شوند.

تفسیر نور (محسن قرائتی)

«62» إِنَّ الَّذِينَ آمَنُوا وَ الَّذِينَ هادُوا وَ النَّصارى‌ وَ الصَّابِئِينَ مَنْ آمَنَ بِاللَّهِ وَ الْيَوْمِ الْآخِرِ وَ عَمِلَ صالِحاً فَلَهُمْ أَجْرُهُمْ عِنْدَ رَبِّهِمْ وَ لا خَوْفٌ عَلَيْهِمْ وَ لا هُمْ يَحْزَنُونَ‌
همانا كسانى كه (به اسلام) ايمان آورده و كسانى كه يهودى شدند و نصارى و صابئان، هركس كه به خدا و روز قيامت ايمان آورد و عمل صالح انجام دهد، پس براى آنها در نزد پروردگارشان، پاداش و اجر است و بر آنها ترسى نيست و آنها محزون نمى‌شوند.

نکته ها

در تفسير نمونه از جامع البيان، نقل شده است: سلمان فارسى به رسول اكرم صلى الله عليه و آله گفت:
دوستان من كه اهل ايمان و نماز بودند، ولى شما را نديدند تا به شما ايمان بياورند، وضع آنها در قيامت چگونه است؟ يكى از حاضران جواب داد: اهل دوزخند. ولى اين آيه نازل شد كه هر كدام از پيروان اديان كه در عصر خود بر طبق وظايف و فرمان الهى عمل كرده‌اند، مأجورند. البتّه اين آيه نمى‌تواند بهانه و دستاويزى براى ماندن در يهوديّت و مسيحيّت باشد. زيرا اوّلًا: قرآن، اهل كتاب را به اسلام دعوت نموده است و ثانياً: تهديد كرده كه اگر آگاهانه به سراغ دينى غير از اسلام بروند، مورد قبول نيست. «1»
«1». آل‌عمران، 85.
جلد 1 - صفحه 128
مراد از «الَّذِينَ هادُوا» يهوديان هستند. اين نامگذارى يا به سبب اظهار توبه‌ى آنان است كه با تعبير «إِنَّا هُدْنا إِلَيْكَ» «1» آمده است و يا به جهت آنكه اين قوم به يكى از فرزندان حضرت يعقوب كه يهود نام داشت، منسوب بودند.
مراد از «نصارى»، مسيحيان هستند كه در جواب حضرت عيسى كه فرمود: «مَنْ أَنْصارِي» گفتند: «نَحْنُ أَنْصارُ اللَّهِ» «2». شايد هم اين نامگذارى به جهت سكونت آنان در منطقه ناصريّه، زادگاه عيسى عليه السلام باشد.
«صابئين» به كسانى گفته مى‌شود كه خود را پيروان حضرت يحيى مى‌دانند و براى ستارگان، قدرت تدبير قائلند. نام اين گروه در سوره‌هاى بقره، مائده و حج، در كنار يهود، نصارى، مجوس و مشركان آمده است‌ «3» و از اينجا معلوم مى‌شود كه صابئان غير از چهار دسته‌ى مذكورند. پيروان اين آئين نيز همانند ساير اهل‌كتاب، به اسلام دعوت شده‌اند. اينها با توجّه به اعتقادات خاصّ خود، پيروان اندكى دارند و اهل تبليغ از دين خودشان نيستند.
آنها بيشتر در كنار رودخانه‌ها و درياها زندگى مى‌كنند و گوشه‌گير و منزوى هستند. اين افراد، غسل‌هاى متعدّدى دارند كه در تابستان و زمستان بايد در رودخانه و آب جارى انجام دهند.
هم اكنون تعداد نزديك به پنج هزار نفر از آنان در خوزستان در كنار رود كارون و شهرهاى ديگر آن استان زندگى مى‌كنند و قريب به هشت هزار نفر نيز در عراق در كنار دجله و شهرهاى ديگر عراق سكونت دارند.

پیام ها

1- تمام اديان آسمانى، اصول مشترك دارند؛ توحيد، معاد و انجام اعمال صالح.
«آمَنَ بِاللَّهِ وَ الْيَوْمِ الْآخِرِ وَ عَمِلَ صالِحاً»
2- مهم‌ترين اصل اعتقادى بعد از توحيد، معاد است. «آمَنَ بِاللَّهِ وَ الْيَوْمِ الْآخِرِ»
3- صاحبان اديان ديگر در صورت بى‌اطلاعى از اسلام، چه قبل از اسلام و چه‌
«1». اعراف، 156.
«2». صف، 14.
«3». بقره، 62؛ مائده، 69؛ حج، 17.
جلد 1 - صفحه 129
بعد از اسلام، اگر به دين آسمانى خود ايمان داشته باشند و عمل صالح انجام دهند ودر بى‌اطلاعى خود مقصّر نباشند، اهل نجات هستند. «مَنْ آمَنَ بِاللَّهِ ... لا خَوْفٌ عَلَيْهِمْ ...»
4- انسان، تنها در سايه‌ى ايمان به خداوند و اميد به معاد و انجام عمل صالح، آرامش مى‌يابد. «لا خَوْفٌ عَلَيْهِمْ»
5- سعادت وكرامت، مربوط به ايمان وعمل صالح است، نه عنوانِ مسلم، يهودى، مسيحى، صابئى. «مَنْ آمَنَ بِاللَّهِ ... لا خَوْفٌ عَلَيْهِمْ ...»