در کلام خدا چگونه تفکر کنیم ...
✍لازمه ى ایمان، حفظ نگاه از حرام است. «قل للمؤمنین یغضّوا...»
- جاذبه هاى غریزى را باید كنترل كرد. «یغضّوا من ابصارهم»
- گناه را از سرچشمه جلوگیرى كنیم وتقوا را از چشم شروع كنیم.«من ابصارهم»
- چشم پاك، مقدّمه ى پاكدامنى است. «یَغضّوا من ابصارهم و یحفظوا فروجهم»
- پاكدامنى، براى مردان نیز لازم است. «یَحفظوا فُروجهم»
- چشم چرانى و بى عفّتى، مانع رشد معنوى انسان است. «یغضّوا - یحفظوا - ازكى»
- همواره در محضر خدا هستیم. در محضر خدا معصیت نكنیم. «یغضّوا... اِنّ اللّه خبیر بما یصنعون»
كلمه «یغضّوا» از ریشه «غضّ» به معناى كاستن و پایین آوردن است. چنانكه لقمان به فرزندش مى فرماید: «و اغضض من صوتك» یعنى صدایت را پایین بیاور و با صداى بلند صحبت نكن.
در اینجا نیز مراد از «غضّ بصر» بستن چشم نیست، بلكه پایین آوردن نگاه است، به گونه اى كه انسان نامحرم را ببینند.
مراد از «فروج» عورتین است كه باید آن را از نگاه دیگران پوشاند. البتّه مراد از حفظ فروج در دیگر آیات قرآن، حفظ از زناست، ولى در این آیه، بر اساس روایات، حفظ از نگاه است.
روایاتى درباره ى نگاه:
* حضرت على علیه السلام فرمود: «لكم اوّل نَظَرة الى المرئة فلا تتّبعوها بنَظرة اُخرى واحذروا الفتنة»(50) نگاه اوّل مانعى ندارد ولى ادامه ى نگاه اشكال دارد، زیرا سبب فتنه مى شود.
* در حدیثى مى خوانیم: تمام چشم ها در قیامت گریان است مگر سه چشم: چشمى كه از ترس خدا بگرید، چشمى كه از گناه بسته شود و چشمى كه در راه خدا بیدار بماند.(51)
* در «صحیح بخارى» مى خوانیم كه پیامبر صلى الله علیه وآله فرمود: جلو راه مردم ننشینید. برخى گفتند: ما ناچاریم از نشستن. فرمود: پس حقّ آن را ادا كنید. پرسیدند حقّ آن چیست؟ فرمود: «غَضّ البَصر و كَفّ الاَذى و رَدّ السلام والامر بالمعروف و النهى عن المنكر» ترك چشم چرانى و مردم آزارى، جواب دادن به سلام دیگران، امر به معروف و نهى از منكر.
* حضرت عیسى علیه السلام فرمود: از نگاه به نامحرم بپرهیزید كه بذر شهوت را در دل مى نشاند و همین براى دچار شدن انسان به فتنه كافى است.(52)
* امام على علیه السلام فرمود: «العَین رائِدُ القلب» چشم، دل را بدنبال خود مى كشد. «العَین مَصائد الشیطان» چشم، كمینگاه شیطان است. و چشم پوشى بهترین راه دورى از شهوات است.(53)
* پیامبر اكرم صلى الله علیه وآله فرمود: «النَظَر سَهْم مسموم مِن سهام ابلیس فمَن تَركَها خَوفاً من اللّه اعطاه اللّه ایماناً یَجِد حلاوة فى قلبه»(54) نگاه بد، تیرى از تیرهاى مسموم شیطان است. هر كس از ترس خدا چشم خود را فرو بندد، خداوند به او ایمانى مى دهد كه از درون، شیرینى آن را احساس مى كند.
- جاذبه هاى غریزى را باید كنترل كرد. «یغضّوا من ابصارهم»
- گناه را از سرچشمه جلوگیرى كنیم وتقوا را از چشم شروع كنیم.«من ابصارهم»
- چشم پاك، مقدّمه ى پاكدامنى است. «یَغضّوا من ابصارهم و یحفظوا فروجهم»
- پاكدامنى، براى مردان نیز لازم است. «یَحفظوا فُروجهم»
- چشم چرانى و بى عفّتى، مانع رشد معنوى انسان است. «یغضّوا - یحفظوا - ازكى»
- همواره در محضر خدا هستیم. در محضر خدا معصیت نكنیم. «یغضّوا... اِنّ اللّه خبیر بما یصنعون»
كلمه «یغضّوا» از ریشه «غضّ» به معناى كاستن و پایین آوردن است. چنانكه لقمان به فرزندش مى فرماید: «و اغضض من صوتك» یعنى صدایت را پایین بیاور و با صداى بلند صحبت نكن.
در اینجا نیز مراد از «غضّ بصر» بستن چشم نیست، بلكه پایین آوردن نگاه است، به گونه اى كه انسان نامحرم را ببینند.
مراد از «فروج» عورتین است كه باید آن را از نگاه دیگران پوشاند. البتّه مراد از حفظ فروج در دیگر آیات قرآن، حفظ از زناست، ولى در این آیه، بر اساس روایات، حفظ از نگاه است.
روایاتى درباره ى نگاه:
* حضرت على علیه السلام فرمود: «لكم اوّل نَظَرة الى المرئة فلا تتّبعوها بنَظرة اُخرى واحذروا الفتنة»(50) نگاه اوّل مانعى ندارد ولى ادامه ى نگاه اشكال دارد، زیرا سبب فتنه مى شود.
* در حدیثى مى خوانیم: تمام چشم ها در قیامت گریان است مگر سه چشم: چشمى كه از ترس خدا بگرید، چشمى كه از گناه بسته شود و چشمى كه در راه خدا بیدار بماند.(51)
* در «صحیح بخارى» مى خوانیم كه پیامبر صلى الله علیه وآله فرمود: جلو راه مردم ننشینید. برخى گفتند: ما ناچاریم از نشستن. فرمود: پس حقّ آن را ادا كنید. پرسیدند حقّ آن چیست؟ فرمود: «غَضّ البَصر و كَفّ الاَذى و رَدّ السلام والامر بالمعروف و النهى عن المنكر» ترك چشم چرانى و مردم آزارى، جواب دادن به سلام دیگران، امر به معروف و نهى از منكر.
* حضرت عیسى علیه السلام فرمود: از نگاه به نامحرم بپرهیزید كه بذر شهوت را در دل مى نشاند و همین براى دچار شدن انسان به فتنه كافى است.(52)
* امام على علیه السلام فرمود: «العَین رائِدُ القلب» چشم، دل را بدنبال خود مى كشد. «العَین مَصائد الشیطان» چشم، كمینگاه شیطان است. و چشم پوشى بهترین راه دورى از شهوات است.(53)
* پیامبر اكرم صلى الله علیه وآله فرمود: «النَظَر سَهْم مسموم مِن سهام ابلیس فمَن تَركَها خَوفاً من اللّه اعطاه اللّه ایماناً یَجِد حلاوة فى قلبه»(54) نگاه بد، تیرى از تیرهاى مسموم شیطان است. هر كس از ترس خدا چشم خود را فرو بندد، خداوند به او ایمانى مى دهد كه از درون، شیرینى آن را احساس مى كند.
۱.۰k
۰۶ فروردین ۱۴۰۳
