عدل در مدت زمان امتحان دنیا.وقتی دنیا کلاس درس خداست

✍ «انفقوا... من قبل أن یأتى احدكم الموت» (فرا رسیدن مرگ و نداشتن فرصت بازگشت و التماس براى تأخیر مرگ را یادآورى كنید).

- آنچه داریم از خداست نه از خودمان. «رزقناكم»

- علاج واقعه قبل از وقوع باید كرد. «من قبل ان یأتى» (با فرا رسیدن مرگ راه عمل بسته مى شود)

- مرگ، بى خبر مى رسد و قابل تأخیر نیست. «یأتى احدكم الموت... لولا اخّرتنى»

- ثروتمندانى كه در زمان حیات خود، اهل انفاق نبوده اند، به هنگام مرگ، تأسف بسیار خواهند خورد. «ربّ لولا اخرتنى... فاصّدّق»

- نشانه شایستگى و صالح بودن، انفاق به محرومان است. «اكن من الصّالحین»
در آیه هفتم، منافقان مى گفتند: به یاران پیامبر كمك نكنید تا دور او را خلوت كنند. شاید این آیه براى خنثى كردن طرح آنان، به مؤمنان مى گوید: شما كه ایمان دارید به مؤمنان كمك كنید تا دور حضرت خالى نشود.

اگر انسان، مرگ و قیامت را باور كند، خیلى راحت انفاق مى كند. قرآن، چندین بار براى ایجاد انگیزه انفاق، مسئله معاد و قیامت را مطرح كرده است، از جمله در سوره بقره آیه 254 مى فرماید: «انفقوا مما رزقناكم من قبل ان یأتى یوم لا بیع فیه ولا خلّة ولا شفاعة» از آنچه به شما داده ایم پیش از آن كه قیامت فرارسد كه دوستى و داد و ستد و شفاعتى در كار نیست، انفاق كنید.

ابن عباس مى گوید: این درخواستِ فرصت در لحظه مرگ، براى كسانى است كه زكات مال خود را نداده اند یا مستطیع بوده، ولى حج انجام نداده اند.(52)

تقاضاى مهلت و بازگشت به دنیا پذیرفته نیست، نه در آستانه مرگ، كه آیه 100 سوره مؤمنون و این آیه مى فرماید و نه در قیامت كه دوزخیان مى گوید: «ربنا اخرجنا منها فان عدنا فانا ظالمون»(53)

امام باقرعلیه السلام با استناد به آیه «و لن یُوخر اللّه نفساً»، فرمود: هر سال در شب قدر تمام امور تا شب قدر بعدى، ثبت و حتمى شده و نازل مى شود و تغییر و تأخیرى در آن صورت نمى دهد.(54)

-----

52) تفسیر نورالثقلین.

53) مؤمنون، 107.

54) تفسیر نورالثقلین.