تفسیر قرآن

اهمیت احسان به والدين در فرهنگ قرآنی

در آيه هاى 83 سوره بقره، 36 سوره نساء ، 151 سوره ى انعام و 23 سوره اسراء در رابطه با احسان به والدين سفارش شده، ولى در سوره لقمان، احسان به والدين به صورت وصيّت الهى مطرح شده است.
در موارد متعدّدى از قرآن، تشكّر از والدين در كنار تشكّر از خدا مطرح شده و در بعضى موارد نيز به زحمات طاقت فرساى مادر اشاره شده است.
جايگاه والدين به قدرى بلند است كه در آيه بعد مى فرمايد: اگر والدين تلاش كردند تو را به سوى شرك گرايش دهند، از آنان اطاعت نكن، ولى باز هم رفتار نيكوى خود را با آنان قطع نكن. يعنى حتّى در مواردى كه نبايد از آنان اطاعت كرد، نبايد آنها را ترك كرد.
آرى، احترام به والدين از حقوق انسانى است، نه از حقوق اسلامى، از حقوق دائمى است، نه از حقوق موسمى و موقّت.
در روايات مى خوانيم كه احسان به والدين در همه حال لازم است، خوب باشند يا بد، زنده باشند يا مرده.
پيامبر را ديدند كه از خواهر رضاعى خود بيش از برادر رضاعى اش احترام مى گيرد، دليل آن را پرسيدند، حضرت فرمود: «چون اين خواهر بيشتر به والدينش احترام مى گذارد».(263)
در قرآن مى خوانيم كه حضرت يحيى و حضرت عيسى عليهما السلام هر دو مأمور بودند به مادران خويش احترام گذارند.(264)
پيامبر اكرم صلى الله عليه وآله فرمود: «بعد از نماز اوّل وقت، كارى بهتر از احترام به والدين نيست».(265)
در كربلا، پدرى را شهيد كردند و فرزندش به يارى امام برخواست. امام حسين عليه السلام به فرزند فرمود: «برگرد، زيرا مادرت داغ شوهر ديده و شايد تحمّل داغ تو را نداشته باشد. جوان گفت: مادرم مرا به ميدان فرستاده است».(266)

263) كافى، ج 2، ص 161.
264) مريم، 14 و 32.
265) ميزان الحكمه.
266) اعيان الشيعه، ج 1، ص 607.