تفسیر قرآن

بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيم

هر روز آیاتی از قرآن کریم را با تأمل و دقت مطالعه کنیم.
فَاقْرَؤُوا مَا تَيَسَّرَ مِنَ الْقُرْآنِ

ترجمه و تفسیر آیه به آيه سوره محمد (صل الله عليه و آله و سلم)

آیه 19

أعوذ بِاللَّهِ مِنَ الشَّیطَانِ الرَّجِیم

فَاعْلَمْ أَنَّهُ لاٰ إِلٰهَ إِلاَّ اللّٰهُ وَ اسْتَغْفِرْ لِذَنْبِكَ وَ لِلْمُؤْمِنِينَ وَ الْمُؤْمِنٰاتِ وَ اللّٰهُ يَعْلَمُ مُتَقَلَّبَكُمْ وَ مَثْوٰاكُمْ (١٩)
پس بدان كه هيچ معبودى جز خدا نيست [بنابراين بر معرفت و آگاهيت نسبتِ به حق استوار باش]؛ و پوشاندن تبعاتى را كه به نا حق از كردار و گفتار مردم دربارۀ تو پديد آمده از خدا بخواه، و براى زنان و مردان مؤمن طلب آمرزش كن و خدا محل رفت و بازگشت شماو قرارگاهتان را مى داند

نکته ها:

«متقلَّب»، مصدر ميمى به معناى انقلاب و انتقال و جابجايى و «مثوى » نيز مصدر ميمى به معناى محل استقرار و آرامش است.
در آيه 55 سوره غافر نيز همين جمله «واستغفر لذنبك» آمده است كه با توجّه به اينكه همه انبيا معصوم و به دور از گناه مى باشند، اين استغفار و طلب بخشش، براى يكى از اين چند امر است:
الف) استغفار يك عبادت است، گرچه گناهى در كار نباشد.
ب) استغفار از ترك اولى، يعنى كارهايى كه گناه نبوده، ولى بهتر بود كه شخصى همچون پيامبر انجام نمى داد.
ج) براى آنكه استغفار از گناه، براى مردم يك سنّت و روش شود.
د) استغفار، سبب علوّ درجات پيامبر مى شود.
ه) مراد، استغفار براى گناهانى است كه مردم نسبت به پيامبر مرتكب شده اند.
و) استغفار هميشه از تقصير نيست، بلكه گاهى از قصور است. بنده وقتى عزّت و عظمت خداوند و حقارت و ذلّت خود را مى بيند، استغفار و طلب بخشش مى كند.(48)
بعضى از مفسّران گفته اند كه «ذَنب» هميشه به معناى عصيان و گناه نيست، بلكه به معناى «ذَنَب فعل» و تبعات افعال و رفتار نيز مى باشد. بنا بر اين معنا، «ذنبِ» پيامبر، همان تبعات دعوت پيامبر به سوى خداوند است كه رسيدن بدى و شر از جانب مخالفان است، مانند هتك حرمت، قتل و آزار و اذيّت. هرچه دعوت الهى سنگين تر باشد، ذنب و تبعات آن نيز مشكل تر خواهد بود و استغفار بيشترى را مى طلبد و استغفار از آن به اين معنا است كه از خداى متعال بخواهيم ما را از شرّ مخالفان حفظ كند.(49)
در قرآن، از پيامبران ديگر همچون حضرت داود، موسى و ابراهيم عليهم السلام نيز استغفار نقل شده است.
استغفار بزرگان براى عموم مردم نيز بارها در قرآن مطرح شده است، نظير استغفار حضرت ابراهيم براى پدر و مادر و مؤمنان(50) و حتّى عمويش(51) و استغفار حضرت يعقوب براى فرزندانش،(52) استغفار حضرت موسى براى برادرش(53) و استغفار فرشتگان براى مردم(54)