تفسیر سوره مائده، آیه 71

لطفا ورق بزنید
أَعُوذُ بِاللَّهِ مِنَ الشَّیْطَانِ الرَّجِیمِ
بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمنِ الرَّحِیمِ
وَحَسِبُوا أَلَّا تَكُونَ فِتْنَةٌ فَعَمُوا وَصَمُّوا ثُمَّ تَابَ اللَّهُ عَلَيْهِمْ ثُمَّ عَمُوا وَصَمُّوا كَثِيرٌ مِنْهُمْ ۚ وَاللَّهُ بَصِيرٌ بِمَا يَعْمَلُونَ(71)
و پنداشتند كه عقوبتى نخواهد بود. پس كور و كر شدند. آنگاه خدا توبه‌شان بپذيرفت. باز بسيارى از آنها كور و كر شدند. هر چه مى‌كنند خدا مى‌بيند.
تفسیر نور
نکته ها
«فتنة» در آيه، يا به معناى آزمون و يا به معناى عذاب است.
بنى‌اسرائيل مى‌پنداشتند آزمايش‌ها يا قهر و عذاب الهى، مربوط به دوران حضرت موسى عليه السلام بوده و شامل آنان نمى‌شود. از اين رو سرگرم زندگى مادّى، رفاه‌طلبى و بى‌تفاوتى نسبت به آيات الهى شدند.
امام صادق عليه السلام در توضيح آيه فرمود: «و حسبوا ان لا تكون فتنة» مقصود زمانى است كه پيامبر صلى الله عليه و آله در بين آنان بوده، «فَعَمُوا وَ صَمُّوا» زمانى است كه پيامبر از دنيا رفت، «ثُمَّ تابَ اللَّهُ» مراد زمانى است كه اميرمؤمنان عليه السلام به خلافت رسيد و «ثُمَّ عَمُوا وَ صَمُّوا» مراد تا روز قيامت است. «1»
پیام ها
1- آزمايش الهى عمومى است، هرگز از فتنه‌ها غافل نشويم. «حَسِبُوا أَلَّا تَكُونَ فِتْنَةٌ»
2- عقائد نبايد بر اساس حدس و گمان باشد. حَسِبُوا ...
3- براى مدّتى در خط مستقيم بودن مهم نيست، مهم حسن عاقبت است. «ثُمَّ تابَ اللَّهُ عَلَيْهِمْ ثُمَّ عَمُوا وَ صَمُّوا» «ثُمَّ عَمُوا» نشانه آن‌است كه بنى‌اسرائيل بعد از بازگشت لطف خداوند، تا مدّتى در خط صحيح بودند؛ ولى دوباره منحرف شدند.
4- غرور و خودبرتربينى و گمان و وهم، انسان را كور و كر و از شناخت صحيح، محروم مى‌سازد. وَ حَسِبُوا ... فَعَمُوا وَ صَمُّوا
5- كسى توقّع نداشته باشد كه بى‌امتحان، به جايى برسد. «حَسِبُوا أَلَّا تَكُونَ فِتْنَةٌ»
6- لطف الهى تا حدّى است كه حتّى بدون عذرخواهى انسان، به سوى او سرازير مى‌شود. «فَعَمُوا وَ صَمُّوا ثُمَّ تابَ اللَّهُ»
7- خداوند مهربان است، ولى انسان‌ها لجوج‌اند. «تابَ اللَّهُ عَلَيْهِمْ ثُمَّ عَمُوا»
8- كثرت رهرو نشانه‌ى حقّانيّت راه نيست. «ثُمَّ عَمُوا وَ صَمُّوا كَثِيرٌ مِنْهُمْ»
9- ايمان به نظارت خداوند در زندگى انسان نقش مهمى دارد. «وَ اللَّهُ بَصِيرٌ»
«1». كافى، ج 8، ص 200.