ملا احمد نراقی ره در کتاب معراج السعاده
ملا احمد نراقی (ره) در کتاب معراج السعاده:
ﺑـﺪان ﮐﻪ : - ﻫﻤﭽﻨـﺎن ﮐﻪ ﮔـﺬﺷﺖ - ﺗﻦ ، ﻣﻤﻠﮑﺘﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺧﺪاوﻧـﺪ ﻋـﺎﻟﻢ آن را ﺑﻪ اﻗﻄـﺎع روح ﻣﺠﺮد ﻣﻘﺮر ﻓﺮﻣﻮده ، و از ﺑﺮایروح در اﯾﻦ ﻣﻤﻠﮑﺖ ، از اﻋﻀﺎء و ﺟﻮارح و ﺣﻮاس و ﻗﻮای ﻇﺎﻫﺮﯾﻪ و ﺑﺎﻃﻨﯿﻪ ، ﻟﺸـﮑﺮ و ﺧﺪم ﺑﺴﯿﺎر ﻗﺮار داده ، ﮐﻪ ﺑﻌﺪ از اﯾﻦ ﺷﻤﻪای از آﻧﻬﺎﻣﺬﮐﻮر ﺧﻮاﻫﺪ ﺷﺪ ، و»ﻣﺎ ﯾﻌﻠﻢ ﺟﻨﻮد رﺑﮏ اﻻ ﻫﻮ« . )1(و ﻫﺮ ﯾﮏ را ﺧﺪﻣﺘﯽ ﻣﻌﯿﻦ و ﺷﻐﻠﯽ ﻣﻘﺮر ﺗﻌﯿﯿﻦ داده ،و از ﻣﯿﺎن اﯾﺸﺎن ﻗﻮای ارﺑﻊ ﮐﻪ :»ﻋﻘﻞ « »ﺷـﻬﻮت « »ﻏﻀﺐ « و »وﻫﻢ « ﺑﺎﺷﺪ ، ﺣﮑﻢ ﮐﺎرﻓﺮﻣﺎﯾﺎن و ﺳـﺮان ﻟﺸـﮑﺮ و ﻋﻤﺎل ﻣﻤﻠﮑﺖ دارﻧﺪ ، و ﺳﺎﯾﺮ ﻗﻮا ، زﯾﺮدﺳـﺘﺎن وﻓﺮﻣﺎن ﺑﺮاﻧﻨﺪ .
و ﺷﺎن »ﻋﻘﻞ « ، ادراک ﺣﻘﺎﯾﻖ اﻣﻮر ، و ﺗﻤﯿﺰ ﻣﯿﺎن ﺧﯿﺮات و ﺷﺮور ، و اﻣﺮ ﺑﻪ اﻓﻌﺎل ﺟﻤﯿﻠﻪ و ﻧﻬﯽ از ﺻﻔﺎت ذﻣﯿﻤﻪ اﺳﺖ .
و ﻓﺎﯾﺪه اﯾﺠﺎد »ﻗﻮه ﺷﻬﻮﯾﻪ « ، ﺑﻘﺎی ﺑﺪن اﺳﺖ ، ﮐﻪ آﻟﺖ ﺗﺤﺼﯿﻞ ﮐﻤﺎل ﻧﻔﺲ اﺳﺖ ، زﯾﺮاﮐﻪ : زﯾﺴﺖ ﺑﺪن ﭼﻨﺪ روزی در اﯾﻦ دﻧﯿﺎ، ﻣﻮﻗﻮف اﺳﺖ ﺑﻪ ﺗﻨﺎول ﻏﺬا ، ﺷﺮاب ، ﺗﻨﺎﮐﺢ وﺗﻨﺎﺳﻞ . و اﺣﺘﯿﺎج آﻧﻬﺎ ﺑﻪ ﻗﻮه ﺷﻬﻮﯾﻪ روﺷﻦ و ﻇﺎﻫﺮ اﺳﺖ .
و ﺛﻤﺮه »ﻗﻮه وﻫﻤﯿﻪ « ﻓﻬﻤﯿﺪن اﻣﻮر ﺟﺰﺋﯿﻪ اﺳﺖ ، و داﻧﺴﺘﻦ دﻗﺎﯾﻖ اﻣﻮری ﮐﻪ ﺑﻪ وﺳﯿﻠﻪ آﻧﻬﺎ ﺑﻪ ﻣﻘﺎﺻﺪ ﺻﺤﯿﺤﻪ ﻣﯽ رﺳﻨﺪ .
و ﺷـﻐﻞ »ﻗﻮه ﻏﻀﺒﯿﻪ « آن اﺳﺖ ﮐﻪ : دﻓﻊ ﻣﻀـﺮﺗﻬﺎی ﺧـﺎرﺟﯿﻪ را از ﺑـﺪن ﻧﻤﻮده ، و ﻧﯿﺰ اﮔﺮﻗﻮه ﺷـﻬﻮﯾﻪ ﯾـﺎ وﻫﻤﯿﻪ اراده ﺳﺮﮐﺸـﯽ وﺧﻮدﺳـﺮی ﮐﺮده ، و ﻗـﺪم از ﺟـﺎده اﻃـﺎﻋﺖ ﻋﻘـﻞ ﺑﯿﺮون ﻧﻬﻨـﺪ ، اﯾﺸﺎن را ﻣﻘﻬﻮر ﻧﻤﻮده ، ﺑﻪ راه راﺳﺖ آورد ، و در ﺗﺤﺖ اﻗﺘـﺪار وﺗﺴﻠﻂ ﻋﻘﻞ ﺑﺎزدارد .
و ﺑـﺪان ﮐﻪ ﻫﯿـﭻ ﯾﮏ از ﻗﻮای ﻇﺎﻫﺮﯾﻪ و ﺑﺎﻃﻨﯿﻪ را ﺑﻪ ﻏﯿﺮ از اﯾﻦ ﭼﻬﺎر ﻗﻬﺮﻣﺎن ، در ﻫﯿـﭻ وﻗﺘﯽ ﺧﯿﺎل ﻓﺮﻣﺎﻧﺮواﯾﯽ و اﻧﺪﯾﺸﻪ ﺳـﺮوریﻧﯿﺴﺖ ، ﺑﻠﮑﻪ ﻫﺮ ﯾﮏ ﻣﺤﮑﻮم ﺣﮑﻢ ﺣﺎﮐﻢ ﺧﻄﻪ ﺑﺪن اﻧﺪ .
ﺑـﺪان ﮐﻪ : - ﻫﻤﭽﻨـﺎن ﮐﻪ ﮔـﺬﺷﺖ - ﺗﻦ ، ﻣﻤﻠﮑﺘﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺧﺪاوﻧـﺪ ﻋـﺎﻟﻢ آن را ﺑﻪ اﻗﻄـﺎع روح ﻣﺠﺮد ﻣﻘﺮر ﻓﺮﻣﻮده ، و از ﺑﺮایروح در اﯾﻦ ﻣﻤﻠﮑﺖ ، از اﻋﻀﺎء و ﺟﻮارح و ﺣﻮاس و ﻗﻮای ﻇﺎﻫﺮﯾﻪ و ﺑﺎﻃﻨﯿﻪ ، ﻟﺸـﮑﺮ و ﺧﺪم ﺑﺴﯿﺎر ﻗﺮار داده ، ﮐﻪ ﺑﻌﺪ از اﯾﻦ ﺷﻤﻪای از آﻧﻬﺎﻣﺬﮐﻮر ﺧﻮاﻫﺪ ﺷﺪ ، و»ﻣﺎ ﯾﻌﻠﻢ ﺟﻨﻮد رﺑﮏ اﻻ ﻫﻮ« . )1(و ﻫﺮ ﯾﮏ را ﺧﺪﻣﺘﯽ ﻣﻌﯿﻦ و ﺷﻐﻠﯽ ﻣﻘﺮر ﺗﻌﯿﯿﻦ داده ،و از ﻣﯿﺎن اﯾﺸﺎن ﻗﻮای ارﺑﻊ ﮐﻪ :»ﻋﻘﻞ « »ﺷـﻬﻮت « »ﻏﻀﺐ « و »وﻫﻢ « ﺑﺎﺷﺪ ، ﺣﮑﻢ ﮐﺎرﻓﺮﻣﺎﯾﺎن و ﺳـﺮان ﻟﺸـﮑﺮ و ﻋﻤﺎل ﻣﻤﻠﮑﺖ دارﻧﺪ ، و ﺳﺎﯾﺮ ﻗﻮا ، زﯾﺮدﺳـﺘﺎن وﻓﺮﻣﺎن ﺑﺮاﻧﻨﺪ .
و ﺷﺎن »ﻋﻘﻞ « ، ادراک ﺣﻘﺎﯾﻖ اﻣﻮر ، و ﺗﻤﯿﺰ ﻣﯿﺎن ﺧﯿﺮات و ﺷﺮور ، و اﻣﺮ ﺑﻪ اﻓﻌﺎل ﺟﻤﯿﻠﻪ و ﻧﻬﯽ از ﺻﻔﺎت ذﻣﯿﻤﻪ اﺳﺖ .
و ﻓﺎﯾﺪه اﯾﺠﺎد »ﻗﻮه ﺷﻬﻮﯾﻪ « ، ﺑﻘﺎی ﺑﺪن اﺳﺖ ، ﮐﻪ آﻟﺖ ﺗﺤﺼﯿﻞ ﮐﻤﺎل ﻧﻔﺲ اﺳﺖ ، زﯾﺮاﮐﻪ : زﯾﺴﺖ ﺑﺪن ﭼﻨﺪ روزی در اﯾﻦ دﻧﯿﺎ، ﻣﻮﻗﻮف اﺳﺖ ﺑﻪ ﺗﻨﺎول ﻏﺬا ، ﺷﺮاب ، ﺗﻨﺎﮐﺢ وﺗﻨﺎﺳﻞ . و اﺣﺘﯿﺎج آﻧﻬﺎ ﺑﻪ ﻗﻮه ﺷﻬﻮﯾﻪ روﺷﻦ و ﻇﺎﻫﺮ اﺳﺖ .
و ﺛﻤﺮه »ﻗﻮه وﻫﻤﯿﻪ « ﻓﻬﻤﯿﺪن اﻣﻮر ﺟﺰﺋﯿﻪ اﺳﺖ ، و داﻧﺴﺘﻦ دﻗﺎﯾﻖ اﻣﻮری ﮐﻪ ﺑﻪ وﺳﯿﻠﻪ آﻧﻬﺎ ﺑﻪ ﻣﻘﺎﺻﺪ ﺻﺤﯿﺤﻪ ﻣﯽ رﺳﻨﺪ .
و ﺷـﻐﻞ »ﻗﻮه ﻏﻀﺒﯿﻪ « آن اﺳﺖ ﮐﻪ : دﻓﻊ ﻣﻀـﺮﺗﻬﺎی ﺧـﺎرﺟﯿﻪ را از ﺑـﺪن ﻧﻤﻮده ، و ﻧﯿﺰ اﮔﺮﻗﻮه ﺷـﻬﻮﯾﻪ ﯾـﺎ وﻫﻤﯿﻪ اراده ﺳﺮﮐﺸـﯽ وﺧﻮدﺳـﺮی ﮐﺮده ، و ﻗـﺪم از ﺟـﺎده اﻃـﺎﻋﺖ ﻋﻘـﻞ ﺑﯿﺮون ﻧﻬﻨـﺪ ، اﯾﺸﺎن را ﻣﻘﻬﻮر ﻧﻤﻮده ، ﺑﻪ راه راﺳﺖ آورد ، و در ﺗﺤﺖ اﻗﺘـﺪار وﺗﺴﻠﻂ ﻋﻘﻞ ﺑﺎزدارد .
و ﺑـﺪان ﮐﻪ ﻫﯿـﭻ ﯾﮏ از ﻗﻮای ﻇﺎﻫﺮﯾﻪ و ﺑﺎﻃﻨﯿﻪ را ﺑﻪ ﻏﯿﺮ از اﯾﻦ ﭼﻬﺎر ﻗﻬﺮﻣﺎن ، در ﻫﯿـﭻ وﻗﺘﯽ ﺧﯿﺎل ﻓﺮﻣﺎﻧﺮواﯾﯽ و اﻧﺪﯾﺸﻪ ﺳـﺮوریﻧﯿﺴﺖ ، ﺑﻠﮑﻪ ﻫﺮ ﯾﮏ ﻣﺤﮑﻮم ﺣﮑﻢ ﺣﺎﮐﻢ ﺧﻄﻪ ﺑﺪن اﻧﺪ .
- ۵۶۴
- ۳۰ خرداد ۱۳۹۶
دیدگاه ها (۸)
در حال بارگزاری
خطا در دریافت مطلب های مرتبط