عبدالله سلیمان (مه شخه ل)
استاد "عبدالله سلیمان" متخلص به "مه‌شخه‌ل" (مشعل) شاعر کُرد عراقی، زاده‌ی سال ۱۹۶۴ میلادی در کرکوک است.
وی که نزدیک به سی سال در کانادا ساکن است، تاکنون ۳۳ جلد کتاب (۸ کتاب شعر) چاپ و منتشر کرده است.
▪نمونه‌ی شعر:
(۱)
من دڵی بەفرم پێ ناشکێ
نازانم چۆن بێ تەلەفۆن و بێ پەیام
دێت لەدەرگای ماڵم ئەدات
ئەو نازانێ ئەو میواندارییە ناوەخته
باهۆزئاسا ڕەنگە دڵم بشکێنێت و
بۆ لێواری خەمم ببات.
◇
من هیچ برف را دوست ندارم!
نمی‌دانم چگونه‌ست که او بدون هیچ پیغام و پسغامی پیدایش می‌شود و
در خانه‌ام را می‌کوبد.
برف نمی‌داند که او برای من مهمان ناخوانده‌ای‌ست و
چون گردبادی، سامان دلم را از هم می‌پاشد و
به پرتگاه غم و غصه می‌اندازد مرا؟!
(۲)
نییه ڕۆژێ، ده‌ست نه‌خه‌مه ژێر باڵی خه‌م
سه‌ر نه‌که‌مه سه‌ر شانی خه‌م
چاوه‌کانم، نه‌که‌م به دوو مانگی گه‌شی چله‌ی هاوین
تا تاریکی قه‌دپاڵی شاخی ته‌نیاییت بۆ ڕاو نه‌نێم
نییه ڕۆژێ، له‌گه‌ڵ زه‌نگی ته‌له‌فۆنت
شیعرێکی نوێ نه‌نووسم و
گوڵدانێکی خه‌م خواردنه‌وه
له سه‌ر مێزی ڕۆژگاره‌کانم دانه‌نێم.
◇
روزی نیست که دست در دست غم نگذارم و
سر بر شانه‌هایش،
آنگاه چشمانم را مبدل به ماه منور چله‌ی تابستان می‌کنم و
تاریکی لم زده به بلندای تنهایی‌ات را، دور می‌گردانم.
روزی نیست که با صدای تلفنت
شعری تازه نسرایم و
گلدانی پر از گل‌های یأس و غم
بر روی میز ایامم نگذارم.
(۳)
جاران ڕۆژەکانم جێدەهێشت و
بەشوێن گوڵە بەیبوونەکانی خۆشەویستیدا
سێبەر بە سێبەر هەوری خەمم دەڕەواندەوە و
دەچووم لەسەر بەرزاییەکانی ئومێددا
تەماشای ئاسمانی پڕ لە ئەستێرەی پشت نووشتاوەی تەمەنی خۆمم دەکرد
جاران خۆمم لێدەبوو بە سەعلوکێکی دەرەوەی مێژوو و
یاخی یاخی لەشەوە هەرە تووش و تاریکەکاندا
گۆرانیم بۆ هەتاو دەوت
لەسەر شۆستەی برسێتیدا وێنەی نانم دەکێشا
ئێستا دوای ناسینی تۆ و هەناسە پڕ حەسرەتەکانی شیعر
خەمی هەڵگێرانەوەی ژیان
وێنەکانی ئەم تەمەنەی تەڵخ کردووم
ئێستاش دەبێت لەژێر چەتری ئەو خۆشەویستییە گەورەیە
ڕەش بکەمەوە بە سپی
خەم و ئومێدیش بە جوانی
جەنگەڵ بە باخچەی خۆشنوودی
خۆشمان ببین بە گۆرانییەکی ئینسانی.
◇
پیشترها، روزهایم را تنها می‌گذاشتم و
در پی گل‌های بابونه‌ی دوست داشتنی
سایه به سایه، ابر غم را کنار می‌زدم و
به بلندای امید صعود می‌کردم
آنگاه به تماشای آسمان پر ستاره‌ی عمر کمر خمیده‌ی خود می‌ایستادم.
پیشترها خودم را زده بودم به بی‌تفاوتی تاریخی و
بی‌خیال و یاغی‌گونه، در شب‌های بسیار تاریک
آواز برای خورشید بر می‌آوردم
و بر جاده‌های گرسنگی، نقش نان را می‌کشیدم.
اکنون بعد از آشنایی با تو و نفس‌های پر حسرت شعر غمگین پشیمانی از زیستن را
پر از تصاویر این زندگی تلخ، کرده‌ام
اکنون باید زیر چتر آن عشق عظیم
هرچه سیاهی را سپید کنم
غم و امید را زیبایی
و جنگل را به باغچه‌ی شادی
و خودمان نیز آوازی انسانی شویم.
(۴)
پێم شەرم بوو
لەئاست کچانی دراوسێ چاو هەڵبڕم
لەناخیشەوە خەریک بوو
بۆ باوەشی کچێکی جوان سینگ دادڕم
ئەو ڕێی بە شەرم نەبرد و هات چاوێکی لیداگرتم
وەختێک لێم نزیک بۆوە
مەمکی بەقەد سینگمەوە بوو
دەستێکم لێدا و تووند گرتم
لەوڕۆژەوە هەتا ئێستا
دەستم لیمۆ و هەنار ئەگرێ
هەرگیز بیرم ناچێتەوە
ماچی قەند و لێوی شەکرێ
◇
شرم داشتم
که جلوی دختران همسایه سر بلند کنم
اما قلبن نیز می‌خواستم
برای به آغوش کشیدن دخترک زیبای همسایه سینه چاک کنم.
روزی دخترک همسایه شرم را کنار گذاشت
نگاهش را به من دوخت
و چنان به من نزدیک شد که سینه‌هایش به سینه‌ام برخورد داشت
دستی بر آنها کشیدم و آنی گرفتمشان
از آن روز تاکنون
دستم، مثمر به انار و لیمو شده است
و هرگز فراموش نخواهم کرد
بوسه‌ی قندگونه و لب‌های شکرینش را.
(۵)
چ دڵێکی گەورەت هەیە ئەی ژن
بێ دوودڵی لە دژوارییەکانی عەشق و
ڕێساکانی خۆشەویستی و
یاساکانی ئەوین بوورای
تەنها لە شیعری من نەبێ
چوون دەترسای ڕیسکەکانی ئەم ژیانە
بمبەن بەرەو ڕێگاکانی سەرگەردانی
لەنێو خەرەندی قەسیدە و وشە و شیعر
خۆشەویستی بێگەردی تۆم لێم ون نەبێ.
◇
چه دل بزرگی داری، ای زن!
بی‌‌آنکه در سختی‌های عشق دو دل شوی و
عادات دوست داشتن و
قوانین خواستن را زیر پا بگذاری،
مگر اینکه در شعرهای من!
چون ترس داری که خطرات زندگانی
مرا به راه‌های سرگردانی بکشانند
و در میان خندق قصیده و کلمات و شعر
دوست داشتن ناتمام تو
از وجودم محو شود.
برگردان اشعار: #زانا_کوردستانی
وی که نزدیک به سی سال در کانادا ساکن است، تاکنون ۳۳ جلد کتاب (۸ کتاب شعر) چاپ و منتشر کرده است.
▪نمونه‌ی شعر:
(۱)
من دڵی بەفرم پێ ناشکێ
نازانم چۆن بێ تەلەفۆن و بێ پەیام
دێت لەدەرگای ماڵم ئەدات
ئەو نازانێ ئەو میواندارییە ناوەخته
باهۆزئاسا ڕەنگە دڵم بشکێنێت و
بۆ لێواری خەمم ببات.
◇
من هیچ برف را دوست ندارم!
نمی‌دانم چگونه‌ست که او بدون هیچ پیغام و پسغامی پیدایش می‌شود و
در خانه‌ام را می‌کوبد.
برف نمی‌داند که او برای من مهمان ناخوانده‌ای‌ست و
چون گردبادی، سامان دلم را از هم می‌پاشد و
به پرتگاه غم و غصه می‌اندازد مرا؟!
(۲)
نییه ڕۆژێ، ده‌ست نه‌خه‌مه ژێر باڵی خه‌م
سه‌ر نه‌که‌مه سه‌ر شانی خه‌م
چاوه‌کانم، نه‌که‌م به دوو مانگی گه‌شی چله‌ی هاوین
تا تاریکی قه‌دپاڵی شاخی ته‌نیاییت بۆ ڕاو نه‌نێم
نییه ڕۆژێ، له‌گه‌ڵ زه‌نگی ته‌له‌فۆنت
شیعرێکی نوێ نه‌نووسم و
گوڵدانێکی خه‌م خواردنه‌وه
له سه‌ر مێزی ڕۆژگاره‌کانم دانه‌نێم.
◇
روزی نیست که دست در دست غم نگذارم و
سر بر شانه‌هایش،
آنگاه چشمانم را مبدل به ماه منور چله‌ی تابستان می‌کنم و
تاریکی لم زده به بلندای تنهایی‌ات را، دور می‌گردانم.
روزی نیست که با صدای تلفنت
شعری تازه نسرایم و
گلدانی پر از گل‌های یأس و غم
بر روی میز ایامم نگذارم.
(۳)
جاران ڕۆژەکانم جێدەهێشت و
بەشوێن گوڵە بەیبوونەکانی خۆشەویستیدا
سێبەر بە سێبەر هەوری خەمم دەڕەواندەوە و
دەچووم لەسەر بەرزاییەکانی ئومێددا
تەماشای ئاسمانی پڕ لە ئەستێرەی پشت نووشتاوەی تەمەنی خۆمم دەکرد
جاران خۆمم لێدەبوو بە سەعلوکێکی دەرەوەی مێژوو و
یاخی یاخی لەشەوە هەرە تووش و تاریکەکاندا
گۆرانیم بۆ هەتاو دەوت
لەسەر شۆستەی برسێتیدا وێنەی نانم دەکێشا
ئێستا دوای ناسینی تۆ و هەناسە پڕ حەسرەتەکانی شیعر
خەمی هەڵگێرانەوەی ژیان
وێنەکانی ئەم تەمەنەی تەڵخ کردووم
ئێستاش دەبێت لەژێر چەتری ئەو خۆشەویستییە گەورەیە
ڕەش بکەمەوە بە سپی
خەم و ئومێدیش بە جوانی
جەنگەڵ بە باخچەی خۆشنوودی
خۆشمان ببین بە گۆرانییەکی ئینسانی.
◇
پیشترها، روزهایم را تنها می‌گذاشتم و
در پی گل‌های بابونه‌ی دوست داشتنی
سایه به سایه، ابر غم را کنار می‌زدم و
به بلندای امید صعود می‌کردم
آنگاه به تماشای آسمان پر ستاره‌ی عمر کمر خمیده‌ی خود می‌ایستادم.
پیشترها خودم را زده بودم به بی‌تفاوتی تاریخی و
بی‌خیال و یاغی‌گونه، در شب‌های بسیار تاریک
آواز برای خورشید بر می‌آوردم
و بر جاده‌های گرسنگی، نقش نان را می‌کشیدم.
اکنون بعد از آشنایی با تو و نفس‌های پر حسرت شعر غمگین پشیمانی از زیستن را
پر از تصاویر این زندگی تلخ، کرده‌ام
اکنون باید زیر چتر آن عشق عظیم
هرچه سیاهی را سپید کنم
غم و امید را زیبایی
و جنگل را به باغچه‌ی شادی
و خودمان نیز آوازی انسانی شویم.
(۴)
پێم شەرم بوو
لەئاست کچانی دراوسێ چاو هەڵبڕم
لەناخیشەوە خەریک بوو
بۆ باوەشی کچێکی جوان سینگ دادڕم
ئەو ڕێی بە شەرم نەبرد و هات چاوێکی لیداگرتم
وەختێک لێم نزیک بۆوە
مەمکی بەقەد سینگمەوە بوو
دەستێکم لێدا و تووند گرتم
لەوڕۆژەوە هەتا ئێستا
دەستم لیمۆ و هەنار ئەگرێ
هەرگیز بیرم ناچێتەوە
ماچی قەند و لێوی شەکرێ
◇
شرم داشتم
که جلوی دختران همسایه سر بلند کنم
اما قلبن نیز می‌خواستم
برای به آغوش کشیدن دخترک زیبای همسایه سینه چاک کنم.
روزی دخترک همسایه شرم را کنار گذاشت
نگاهش را به من دوخت
و چنان به من نزدیک شد که سینه‌هایش به سینه‌ام برخورد داشت
دستی بر آنها کشیدم و آنی گرفتمشان
از آن روز تاکنون
دستم، مثمر به انار و لیمو شده است
و هرگز فراموش نخواهم کرد
بوسه‌ی قندگونه و لب‌های شکرینش را.
(۵)
چ دڵێکی گەورەت هەیە ئەی ژن
بێ دوودڵی لە دژوارییەکانی عەشق و
ڕێساکانی خۆشەویستی و
یاساکانی ئەوین بوورای
تەنها لە شیعری من نەبێ
چوون دەترسای ڕیسکەکانی ئەم ژیانە
بمبەن بەرەو ڕێگاکانی سەرگەردانی
لەنێو خەرەندی قەسیدە و وشە و شیعر
خۆشەویستی بێگەردی تۆم لێم ون نەبێ.
◇
چه دل بزرگی داری، ای زن!
بی‌‌آنکه در سختی‌های عشق دو دل شوی و
عادات دوست داشتن و
قوانین خواستن را زیر پا بگذاری،
مگر اینکه در شعرهای من!
چون ترس داری که خطرات زندگانی
مرا به راه‌های سرگردانی بکشانند
و در میان خندق قصیده و کلمات و شعر
دوست داشتن ناتمام تو
از وجودم محو شود.
برگردان اشعار: #زانا_کوردستانی
۲.۳k
۰۱ اردیبهشت ۱۴۰۲
دیدگاه ها
هنوز هیچ دیدگاهی برای این مطلب ثبت نشده است.