جشایرانی جشن گلدان فرخنده باد

#جش_ایرانی جشن گلدان فرخنده باد
از دیرباز و در چهارگوشه ایران‌زمین، جشن‌های متنوعی در طول سال برگزار شده است. برخی از این جشن‌ها همچنان در میان مردمان زنده‌اند و هنوز با دگرگونی‌هایی برپا می‌شوند.
بیرونی، در آثارالباقیه آنجا که به گاهشماری اهل خوارزم می‌پردازد به مناسبت‌های ماه دوازدهم یا «اسپندارمجی» از گاهشماری خوارزمی می پردازد، بربنیان گاهشمای خوارزمی این جشن در روز 20 از ماه آخر سال خوارزمی یا « اسپندارمجی» برابر با ۲۰ اسفندماه یعنی ده روز مانده به نوروز برگزار می‌شده است، پس یکی از جشن های پیشواز نوروز بوده است.
سوم: اگرچه امروز ریشه واژه «اینجه» برما آشکار نیست اما خود بیرونی که از مردمان خوارزم بوده و به زبان خوارزمی تسلط داشته و آن را شاخه‌ای از درخت تناور ایران باستان میداند.
در لغت نامه دهخدا هم در شرح آمده است
ابوریحان بیرونی خود در کتاب «صیدنه» گل شاه اسپرم را یکی از گیاهان خوش‌بو می‌داند و می‌گوید که عرب‌ها آن را «ریحان» می‌نامند.
برای کاشت ریحان داخل گلدان باید بذر ریحان را یک تا دو روز قبل از کاشت و...
پس می‌توان پذیرفت که در جشن گلدان عموما به کاشت شاه اسپرم (ریحان) به صورت خاص یا کاشت انواع سبزه و گل‌های خوشبو به صورت عام می‌پرداختند.
کاشت سنبل و گذاشتن گل سنبل نماد ایزد بهرام، تجسمی از نیروی شکست‌ناپذیر و پیروزی‌بخش است. پیروز همچنین صفت همیشگی نوروز است. گل همچنین نماد بهار طبیعت است.
در سال‌های اخیر کاشتن گل «شب‌بوی معمولی» بیشتر از سنبل متداول شده است که به نظر می رسد علت آن کشت آسان‌تر، بهای کمتر، نیاز به مراقبت کمتر، ماندگاری بیشتر، تنوع رنگ و عطری به مراتب بیشتر نسبت به سنبل است. البته گل‌های رنگارنگ لاله و پامچال نیز دوستداران خود را دارند و بر سر سفره‌های نوروزی گذاشته می‌شوند.
پس بر پایه آنچه گفته شد، جشن گلدان در خوارزم، جشنی بهاری در بیستم اسفندماه و در آستانه نوروز ویژه کاشت گل‌ها و گیاهان خوشبو بوده است و به نظر می‌رسد که سنت کاشت انواع سنبل و شب بو و دیگر گل‌های بهاری که اکنون در سرزمین‌های ایرانی در آستانه نوروز متداول است، تداوم همان سنت کهن یعنی جشن گلدان باشد.