تفکر در آیات و نشانه های خدا
✍مراد از دو بار مردن، ظاهراً مرگ در پایان عمر و مرگ در پایان برزخ است و مراد از دو بار زنده شدن، زنده شدن در برزخ و زنده شدن در قیامت است. گرچه بعضى گفته اند: مراد از دو مرگ، یكى زمان قبل از پیدایش انسان و یكى پایان عمر اوست و مراد از دو بار زنده شدن زمان پیدایش انسان در دنیا و زمان قیامت است و دلیل حرف خود را آیه ى «كنتم امواتا فاحیاكم ثم یمیتكم ثم یحییكم»(62) آورده اند، لیكن آنچه گفتیم بهتر است، زیرا در آیه میراندن مطرح است نه مرده بودن قبل از تولّد.
آرزوى جانسوز دوزخیان براى بازگشت به دنیا بارها در قرآن مطرح شده است:
گاهى مى گویند: آیا راه بازگشتى وجود دارد؟ گاهى آرزو مى كنند كاش به دنیا باز مى گشتند و نیكوكار مى شدند و گاهى عاجزانه مى گویند: پروردگارا! ما را به دنیا بازگردان تا عمل صالح انجام دهیم. آیات ذیل، این حقایق را بیان مى كند:
«هل الى مردّ من سبیل»(63) آیا راهى براى بازگشت هست؟
«لو انّ لى كرّةً فاكون من المحسنین»(64) اى كاش عمرى دیگر بود تا از نیكوكاران مى شدم.
«ربّنا اخرجنا منها فان عدنا فانا ظالمون»(65) پروردگارا! ما را از اینجا خارج كن، اگر دوباره بازگشتیم ستمكاریم.
«ربّ ارجعون لعلّى اعمل صالحاً»(66) پروردگارا! مرا بازگردان تا عمل نیك انجام دهم.
«فارجعنا نعمل صالحا»(67) ما را بازگردان تا كار نیك انجام دهیم.
-----
62) بقره، 28.
63) شورى، 44.
64) زمر، 58.
65) مؤمنون، 107.
66) مؤمنون، 100.
67) سجده، 12.
- تكرار كلمه ى «اثنتین» در كنار آرزوى خروج از آتش، نشانه ى آن است كه كافران مى گویند: پروردگارا! تو ما را بارها زنده كرده اى و میرانده اى، یك بار دیگر نیز ما را زنده كن و نجات ده. «امتّنا اثنتین و احییتنا اثنتین»
- كفّار، روزى به قدرت الهى ایمان خواهند آورد. كسانى كه مى گفتند: «ما یهلكنا الاّ الدهر»(68) امروز مى گویند: «امتّنا اثنتین و احییتنا اثنتین»
- در دادگاه هاى دنیوى، گاهى اعتراف زمینه ى تخفیف مجازات است، امّا در آخرت چنین نیست. «فاعترفنا بذنوبنا فهل الى خروج من سبیل»
- اگر توبه قبل از مرگ و به موقع باشد، دعاى فرشتگان و لطف خدا را در پى دارد «فاغفر للذّین تابوا...» ولى اگر به هنگام مرگ یا پس از آن باشد، بى اثر است و مجرم پاسخ مثبتى دریافت نمى كند. «فهل الى خروج من سبیل»
- عجز و نیاز دوزخیان به قدرى است كه براى نجات خود به لحظه اى خروج از دوزخ قانعند. «فهل الى خروج من سبیل»
-----
68) جاثیه، 24.
آرزوى جانسوز دوزخیان براى بازگشت به دنیا بارها در قرآن مطرح شده است:
گاهى مى گویند: آیا راه بازگشتى وجود دارد؟ گاهى آرزو مى كنند كاش به دنیا باز مى گشتند و نیكوكار مى شدند و گاهى عاجزانه مى گویند: پروردگارا! ما را به دنیا بازگردان تا عمل صالح انجام دهیم. آیات ذیل، این حقایق را بیان مى كند:
«هل الى مردّ من سبیل»(63) آیا راهى براى بازگشت هست؟
«لو انّ لى كرّةً فاكون من المحسنین»(64) اى كاش عمرى دیگر بود تا از نیكوكاران مى شدم.
«ربّنا اخرجنا منها فان عدنا فانا ظالمون»(65) پروردگارا! ما را از اینجا خارج كن، اگر دوباره بازگشتیم ستمكاریم.
«ربّ ارجعون لعلّى اعمل صالحاً»(66) پروردگارا! مرا بازگردان تا عمل نیك انجام دهم.
«فارجعنا نعمل صالحا»(67) ما را بازگردان تا كار نیك انجام دهیم.
-----
62) بقره، 28.
63) شورى، 44.
64) زمر، 58.
65) مؤمنون، 107.
66) مؤمنون، 100.
67) سجده، 12.
- تكرار كلمه ى «اثنتین» در كنار آرزوى خروج از آتش، نشانه ى آن است كه كافران مى گویند: پروردگارا! تو ما را بارها زنده كرده اى و میرانده اى، یك بار دیگر نیز ما را زنده كن و نجات ده. «امتّنا اثنتین و احییتنا اثنتین»
- كفّار، روزى به قدرت الهى ایمان خواهند آورد. كسانى كه مى گفتند: «ما یهلكنا الاّ الدهر»(68) امروز مى گویند: «امتّنا اثنتین و احییتنا اثنتین»
- در دادگاه هاى دنیوى، گاهى اعتراف زمینه ى تخفیف مجازات است، امّا در آخرت چنین نیست. «فاعترفنا بذنوبنا فهل الى خروج من سبیل»
- اگر توبه قبل از مرگ و به موقع باشد، دعاى فرشتگان و لطف خدا را در پى دارد «فاغفر للذّین تابوا...» ولى اگر به هنگام مرگ یا پس از آن باشد، بى اثر است و مجرم پاسخ مثبتى دریافت نمى كند. «فهل الى خروج من سبیل»
- عجز و نیاز دوزخیان به قدرى است كه براى نجات خود به لحظه اى خروج از دوزخ قانعند. «فهل الى خروج من سبیل»
-----
68) جاثیه، 24.
۳۰۴
۰۱ مهر ۱۴۰۳
