پادشاهان ایرانی نرسه یا نرسی، پسر شاپور یکم (۲۴۰–۲۷۰) هفت
#پادشاهان_ایرانی نرسه یا نرسی، پسر شاپور یکم (۲۴۰–۲۷۰) هفتمین شاهنشاه ایران از دودمان ساسانی بود که از سال ۲۹۳ تا ۳۰۲ میلادی حکومت کرد.
نرسه
همزمان با دوره سلطنت شاپور، نرسه به‌عنوان شاهزاده ساسانی، حاکم ایالت‌های سکستان، سند و توران ارمنستان را بدست آوردبارها توسط برادرش بهرام یکم (۲۷۳–۲۷۶) از جایگاه پادشاهی دور ماند در این دوره بود که قدرت و نفوذ کرتیر موبد زرتشتی، در دوران سلطنت بهرام دوم زیاد شد و به مرور به جایی رسید که شاه وی را، عنوان نجات دهندهٔ روحانی بهرام (بخت روان ورهران) لقب داد و به وی اختیارات و مقام‌های والایی اعطا نمود به‌نحوی که وی نه تنها متولی معبد آناهیتا در اصطخر شد بلکه در زمرهٔ بزرگان کشور هم درآمد و رئیس دادگاه عالی مملکت گردید. با این حال نرسه دعوی پادشاهی خود را در اواخر پادشاهی بهرام دوم آغاز کرد و به مرور کسانی از نجبا را که از دار و دستهٔ کرتیر و از سیاست بهرام دوم، ناراضی بودند، گرد خود جمع آورد. بهرام دوم در پایان سلطنت خود، با شورش نرسی مواجه گشت با این حال زمانی که نرسه در حال آغاز شورش و سکه زدن به نام خود بود، بهرام درگذشت. پس از مرگ بهرام، کرتیر موبد، پسر وی، یعنی بهرام سوم (سکانشاه) را به جای او بر تخت سلطنت نشاند. اما بهرام نتوانست سلطنت را برای خود حفظ کند؛ چراکه در همین زمان مخالفت‌هایی با شاهنشاهی وی شکل گرفت که بهرام نتوانست به آن‌ها پاسخ دهد بنابراین نرسه که دیگر مدعی حکومت بود، توانست مخالفان بهرام سوم را گرد خود جمع کند؛ بدینگونه بهرام سوم پس از چند ماه از سلطنت برکنار شد تا نرسه در سال ۲۹۳ میلادی به عنوان شاهنشاه ایران انتخاب شود.
نرسه پس از رسیدن به سلطنت، دستور داد تا ویژگی‌های تاج‌گذاری و پادشاهی وی را، بر تخته سنگ نقش رستم کنده‌کاری کنند و این همان نقش معروف است؛ یعنی پادشاه، حلقه نواردار را، که نشان پادشاهی است، از دست اهورامزدا می‌گیرد. همچنین وی دستور داد در پایکولی نقش برجستهٔ دیگر از وی حک کنند. وی پس از رسیدن به قدرت، تمامی مخالفان و حامیان بهرام سوم را سرکوب کرد و به قتل رساند که در این دوره قدرت موبد کرتیر نیز به پایان رسید. با کاهش قدرت موبدان، نرسه همانند پدرش به سیاست مدارا دینی به ویژه نسبت به مانویان روی آورد. با اینکه وی در برخورد با رومیان بر سر مسئله ارمنستان، در نبرد ساتالا از گالریوس، فرمانده رومی، شکست خورد تا با اسیر شدن خانواده‌اش مجبور به پذیرش عهد نامه نصیبین شود. به سبب این شکست سخت، وی پس از مدتی از مقام سلطنت استعفا داد تا پسرش هرمز دوم به جای به سلطنت برسد. سرانجام وی در سال ۳۰۲ میلادی درگذشت.
نرسه
همزمان با دوره سلطنت شاپور، نرسه به‌عنوان شاهزاده ساسانی، حاکم ایالت‌های سکستان، سند و توران ارمنستان را بدست آوردبارها توسط برادرش بهرام یکم (۲۷۳–۲۷۶) از جایگاه پادشاهی دور ماند در این دوره بود که قدرت و نفوذ کرتیر موبد زرتشتی، در دوران سلطنت بهرام دوم زیاد شد و به مرور به جایی رسید که شاه وی را، عنوان نجات دهندهٔ روحانی بهرام (بخت روان ورهران) لقب داد و به وی اختیارات و مقام‌های والایی اعطا نمود به‌نحوی که وی نه تنها متولی معبد آناهیتا در اصطخر شد بلکه در زمرهٔ بزرگان کشور هم درآمد و رئیس دادگاه عالی مملکت گردید. با این حال نرسه دعوی پادشاهی خود را در اواخر پادشاهی بهرام دوم آغاز کرد و به مرور کسانی از نجبا را که از دار و دستهٔ کرتیر و از سیاست بهرام دوم، ناراضی بودند، گرد خود جمع آورد. بهرام دوم در پایان سلطنت خود، با شورش نرسی مواجه گشت با این حال زمانی که نرسه در حال آغاز شورش و سکه زدن به نام خود بود، بهرام درگذشت. پس از مرگ بهرام، کرتیر موبد، پسر وی، یعنی بهرام سوم (سکانشاه) را به جای او بر تخت سلطنت نشاند. اما بهرام نتوانست سلطنت را برای خود حفظ کند؛ چراکه در همین زمان مخالفت‌هایی با شاهنشاهی وی شکل گرفت که بهرام نتوانست به آن‌ها پاسخ دهد بنابراین نرسه که دیگر مدعی حکومت بود، توانست مخالفان بهرام سوم را گرد خود جمع کند؛ بدینگونه بهرام سوم پس از چند ماه از سلطنت برکنار شد تا نرسه در سال ۲۹۳ میلادی به عنوان شاهنشاه ایران انتخاب شود.
نرسه پس از رسیدن به سلطنت، دستور داد تا ویژگی‌های تاج‌گذاری و پادشاهی وی را، بر تخته سنگ نقش رستم کنده‌کاری کنند و این همان نقش معروف است؛ یعنی پادشاه، حلقه نواردار را، که نشان پادشاهی است، از دست اهورامزدا می‌گیرد. همچنین وی دستور داد در پایکولی نقش برجستهٔ دیگر از وی حک کنند. وی پس از رسیدن به قدرت، تمامی مخالفان و حامیان بهرام سوم را سرکوب کرد و به قتل رساند که در این دوره قدرت موبد کرتیر نیز به پایان رسید. با کاهش قدرت موبدان، نرسه همانند پدرش به سیاست مدارا دینی به ویژه نسبت به مانویان روی آورد. با اینکه وی در برخورد با رومیان بر سر مسئله ارمنستان، در نبرد ساتالا از گالریوس، فرمانده رومی، شکست خورد تا با اسیر شدن خانواده‌اش مجبور به پذیرش عهد نامه نصیبین شود. به سبب این شکست سخت، وی پس از مدتی از مقام سلطنت استعفا داد تا پسرش هرمز دوم به جای به سلطنت برسد. سرانجام وی در سال ۳۰۲ میلادی درگذشت.
۲.۲k
۱۳ تیر ۱۴۰۰
