تفسیر سوره مائده، آیه 89، قسمت اول

لطفا ورق بزنید
أَعـوذُ بِاللهِ مِنَ الشَّيْـطانِ الرَّجيـم
بِسْمِ اللّٰهِ الرَّحْمٰنِ الرَّحِيْمِ
لايُؤاخِذُكُمُ اللهُ بِاللَّغْوِ في أَيْمانِكُمْ وَ لكِنْ يُؤاخِذُكُمْ بِما عَقَّدْتُمُ الْأَيْمانَ فَكَفّارَتُهُ إِطْعامُ عَشَرَةِ مَساكينَ مِنْ أَوْسَطِ ما تُطْعِمُونَ أَهْليكُمْ أَوْ كِسْوَتُهُمْ أَوْ تَحْريرُ رَقَبَةٍ فَمَنْ لَمْ يَجِدْ فَصِيامُ ثَلاثَةِ أَيّامٍ ذالِكَ كَفّارَةُ أَيْمانِكُمْ إِذا حَلَفْتُمْ وَ احْفَظُوا أَيْمانَكُمْ كَذالِكَ يُبَيِّنُ اللهُ لَكُمْ آياتِهِ لَعَلَّكُمْ تَشْكُرُونَ (89( (النُّزُولُ [89]

خداوند شما را به‌خاطر سوگندهايى‌كه بدون توجّه ياد مى‌كنيد مؤاخذه نمى‌كند؛ ولى در برابر سوگندهايى كه [از روى اراده] محكم كرده‌ايد، مؤاخذه مى‌نمايد.كفّاره اين‌گونه سوگندها، اطعام ده نفر مستمند، از غذاهايى است كه غالباً به خانواده خود مى‌دهيد؛ يا لباس پوشاندن بر آن ده نفر؛ و يا آزاد‌كردن يك برده؛ و هركس‌ كه نمى‌توند، بايد سه روز روزه بگيرد؛ اين، كفّاره سوگندهاى شماست به هنگامى‌كه سوگند ياد مى‌كنيد [و مخالفت مى‌نماييد]. و سوگندهاى خود را حفظ ‌كنيد [و نشكنيد]. خداوند آيات خود را اين چنين براى شما بيان مى‌كند، شايد شكر به‌جا آوريد. (۸۹)

حدیث
ابن ابی عمیر از بعضی از وسائط او، از امام صادق (علیه السلام) نقل می‌کند که فرموده: «این آیه درباره امیرمؤمنان (علیه السلام)، بلال و عثمان‌بن‌مظعون نازل شده است. امّا امیرمؤمنان (علیه السلام) سوگند یاد کرده بود که شب‌ها هرگز نخوابد. بلال سوگند خورده بود که هیچ روزی افطار نکند و روزها را روزه‌دار باشد. عثمان‌بن‌مظعون هم سوگند خورده بود که با زن خود نیامیزد. روزی همسر عثمان بر عایشه وارد شد و اتفاقاً زن زیبایی بود. عایشه نگاهی به آن زن کرد و دید به خود نپرداخته و خود را از جهت لباس و سر و صورت مرتب نکرده است. پرسید: «چرا چنین نامرتبی؟» همسر عثمان گفت: «من برای چه کسی خود را بیارایم؟ به خدا قسم شوهر من از مدت‌ها پیش نزدیک من نیامده، چون که شیوه رهبانیت را اتخاذ کرده و لباس‌های مخصوص و خشن بر تن نموده و به زندگی دنیا وا زده و بی‌علاقه شده است.» وقتی که پیغمبر (صلی الله علیه و آله) به منزل آمد، عایشه قضیه را به حضرت گفت. رسول خدا (صلی الله علیه و آله) بیرون رفت و اعلام کرد که مردم جمع شوند. پس از اجتماع مردم، حضرت روی منبر رفت، حمد و ثنای پروردگار را نمود و سپس فرمود: «این چه فکری است که گروهی حلال‌های پاک و پاکیزه را بر خود حرام کرده‌اند؟ بدانید که من که پیغمبرم، شب می‌خوابم و با همسر خود همبستر می‌شوم و در روز افطار کرده و غذا می‌خورم. این روش و سنّت من است و هرکس از روش و سنّت من رویگردان باشد، از من نیست». در این حال این چند نفر برخاستند و عرضه داشتند: «ای رسول خدا (صلی الله علیه و آله)! ما به این کارها سوگند یاد کرده‌ایم، با سوگند خود چه کنیم؟ پس خداوند این آیه را نازل فرمود: لا یُؤاخِذُکُمُ اللهُ بِاللَّغْوِ فِی أَیْمانِکُمْ وَ لکِنْ یُؤاخِذُکُمْ بِما عَقَّدْتُمُ الْأَیْمانَ فَکَفَّارَتُهُ إِطْعامُ عَشَرَةِ مَساکِینَ مِنْ أَوْسَطِ ما تُطْعِمُونَ أَهْلِیکُمْ أَوْ کِسْوَتُهُمْ أَوْ تَحْرِیرُ رَقَبَةٍ فَمَنْ لَمْ یَجِدْ فَصِیامُ ثَلاثَةِ أَیَّامٍ ذلِکَ کَفَّارَةُ أَیْمانِکُمْ إِذا حَلَفْتُمْ.

تفسیر اهل بیت علیهم السلام ج۴، ص۲۰۶ بحارالأنوار، ج۶۷، ص۱۱۶/ القمی، ج۱، ص۱۷۸/ وسایل الشیعهًْ، ج۲۳، ص۲۴۳/ نورالثقلین/ البرهان