بیشرفی اوله بیشرفی ثانوه

▫️▫️▫️
بی‌شرفی اوليه، بی‌شرفی ثانويه
گئورگ زیمل، جامعه شناس آلمانی، از جمله جامعه‌شناسانی بود که به ساخت تیپ اجتماعی بسیار علاقه داشت.
او در آثارش از تیپ خسیس، ولخرج، پزشک، وکیل و فقیر نوشت. در این نوشته کوتاه با تأثیر از میراث زیمل، تیپ اجتماعی « بی‌شرف» معرفی می‌شود.

تیپِ اجتماعی بی‌شرف در همه عرصه‌های جامعه، قابل‌ِ شناسایی است و محدود به حرفه خاصی نیست. «بی‌شرفی» در کردار، مهم‌ترین ویژگی این تیپ است.در متن اجتماع، در اقتصاد و در فرهنگ و سیاست می‌توان مصداق‌های بی‌شرفی را یافت.

در عرصه سیاست، «آدم بی‌شرف» همواره خودش را آدمی زرنگ و فرصت‌ساز می‌داند.او بی‌شعور نیست بلکه همه شعورش را در جهت منافع فردی بکار می‌گیرد.
او به فرصت‌سازی اقتصادی و سیاسی در پس هر بلا یا مصیبتی می‌اندیشد. با بروز هر مصیبت، او از خوشحالی در پوستش نمی‌گنجد چون فکر می‌کند نردبانی برای صعود یافته است.

بین «بیشرفی اولیه» و«بیشرفی ثانویه» باید تمایز قائل شد.

هر فرد معمولی ممکن است به ناچار یا به هر دلیلی در اوقاتی از
زندگی‌اش بیشرف شود. در اینجا «بی‌شرفی» می‌آید و می‌رود.در بی‌شرفی اولیه فرد هنوز می‌تواند بی‌شرفی خود را تشخیص دهد. او می‌داند که بی‌شرفی خوب نیست و از بی‌شرف‌بودن شرمگین می‌شود و خودش را سرزنش می کند.

ولی در بی‌شرفی ثانویه، «بی‌شرفی» بخشی از شخصیت فرد می‌شود. بی‌شرفی می‌آید ولی نمی‌رود در بی‌شرفی ثانویه مرز بین فرد و بی‌شرفی مشخص نیست. در اینجا فرد بیشرفی‌اش را با افتخار اعلام هم می‌کند. برای اینان، بی‌شرفی نه یک روش بلکه یک منش میشود.

جامعه ما شکاف‌های اجتماعی فراوانی دارد که شکاف قومیتی، شکاف مذهبی، شکاف طبقاتی، شکاف جنسیتی، شکاف نسلی از آن جمله‌اند. ولی مهم‌ترین شکاف ، شکاف بی شرفی و ابر بی شرفی است

این روزها همانقدر که ثروتمندِ بی‌شرف داریم پزشکان، وکلا و سیاستمداران و حتی فقرایی داریم که در بی‌شرفی به مراتب بدترند و برای مثال با زخمی کردن و آسیب رساندن و فحاشی و ریا و تفکرات کمال گرایانه و بیمارگونه انس گرفته اند
یا کسانی که در جایگاه جعلی جنایت و خیانت می کنند
به دلیل بحران‌های اقتصادی و اجتماعی گسترده، وسوسه‌های گوناگونی به سراغ‌ افراد می‌آید.وسوسه‌هایی که تحقق آنها با پایمال کردن منافع جمعی به نفع منافع فردی میسر است.

درنتیجه شرافتمند ماندن در این روزها آزمونی سخت برای هر فرد است. تصور جامعه‌ای که در آن بیشرفی ثانویه پاندمی شود تصوری ترسناک است. روزی که دیگر نه شاهد اقلیت بیشرف، بلکه شاهد جامعه‌ای بیشرف باشیم!
#کوپیولیسم #بی_شرف