جشن های ایرانی جشن مهرگان
مهرگان، در طول تاریخ دومین جشن بزرگ ایرانیان پس از نوروز بوده است. برای برگزاری جشن مهرگان، ریشه‌های طبیعی، تاریخی، استوره‌شناسی، اخترشناختی و آیینی بر شمرده‌اند. فردوسی نیز در شاهنامه آنجا که درباره فریدون و پیروزی کاوه آهنگر بر ضحاک (بیوراسب) سخن می‌گوید به برگزاری جشن مهرگان در «سَرِ مهرماه» اشاره می‌کند. با گسترش آیین مهر در ایران ،تاپایان دوره هخامنشی جشن ویژه مهر یا میترا (میتراکانا) در آغاز مهرماه برگزار می شده است. چنان‌که نوروز در نخستین روز از بهار، برابر با نقطه اعتدال بهاری برگزار می‌شود، جشن مهرگان (میتراکانا) نیز در اعتدال دوم یا اعتدال پاییزی برگزار می‌شده است؛ به سخن دیگر در سال خورشیدی طبیعی، پس از فصل بهار و تابستان که هر یک دارای سه ماه 31 روزه هستند، به نقطه اعتدال پاییزی (مدت روز و شب برابر است) می‌رسیم که بر این بنیان اخترشناختی روز برگزاری جشن مهرگان، یکم مهرماه بوده است. اما از دوران ساسانی جشن مهرگان در مهر روز از مهرماه (شانزدهم مهرماه) برگزار می‌شود، چون در گاهشماری ایرانی، شانزدهمین روز هر ماه و هفتمین ماه هر سال «مهر» نام دارد، از این روی به فرخندگی این هم‌نامی روز مهر از ماه مهر یا شانزدهم مهرماه جشن مهرگان برگزار می‌شود. این جشن از روز شانزدهم مهر آغاز می‌شود و شش روز به طول می‌انجامد و در روز ۲۱ مهر به پایان می‌رسد. در گذشته نخستین روز این جشن را مهرگان همگان (عامه) و آخرین روز این جشن را مهرگان ویژگان (خاصه) می‌نامیدند.
✅ مهر یا میترا، ستاره و ایزد روشنایی، پیمان‌داری، دوستی و مهرورزی است. در باور، فرهنگ و ادب ایرانی پرتوهای زندگی‌بخش بزرگ‌ترین سرچشمه نور مادی (خورشید) را نیز (مهر) می‌نامند. نیاکان ما با ژرف نگری در شناخت درونی بزرگ‌ترین سرچشمه نور مینوی (خداوند)، فروزه‌های پاک و جاودانش همچون «مهر مینوی» را نیز ستودند و کوشیدند تا برترین صفاتی را که برای او متصور بودند همچون مهرورزی و پیمان‌داری و میانه روی و دادگستری را در نهاد خود نیز پرورش دهند.
✅ مهرگان «روز مهر ایرانی» و «جشن مهرورزان» است. مهر همواره بر پیمان و پیمان داری استوار است. مهر در اوستای نو ایزد فروغ و روشنایی و پیمان‌شناسی است. به گزارش بندهش، مشی و مشیانه (مهری و مهریانه) یا نخستن مرد و زن نیز در باورهای ایرانی در مهرماه و مهر روز (هنگام جشن مهرگان) از تخمه کیومرث از زمین بروییدند و به هم پیچیدند، و در آغاز گیاه‌پیکر بودند و سپس مردم‌پیکر شدند.
سراینگان پارسی گو به ارتباط جشن مهرگان و مهرورزی اشاره کرده اند:
✅است.
✅ مهرگان، یادروز داریوش بزرگ هخامنشی نیز هست. پیرو گزارش‌های تاریخی، داریوش بزرگ در روز دهم از ماه هفتم گاهشماری پارسی، گئومات مغ را کنار زد و سپس در روز شانزدهم از ماه هفتم گاهشماری یادشده برابر با روز جشن مهرگان
✅ مهر یا میترا، ستاره و ایزد روشنایی، پیمان‌داری، دوستی و مهرورزی است. در باور، فرهنگ و ادب ایرانی پرتوهای زندگی‌بخش بزرگ‌ترین سرچشمه نور مادی (خورشید) را نیز (مهر) می‌نامند. نیاکان ما با ژرف نگری در شناخت درونی بزرگ‌ترین سرچشمه نور مینوی (خداوند)، فروزه‌های پاک و جاودانش همچون «مهر مینوی» را نیز ستودند و کوشیدند تا برترین صفاتی را که برای او متصور بودند همچون مهرورزی و پیمان‌داری و میانه روی و دادگستری را در نهاد خود نیز پرورش دهند.
✅ مهرگان «روز مهر ایرانی» و «جشن مهرورزان» است. مهر همواره بر پیمان و پیمان داری استوار است. مهر در اوستای نو ایزد فروغ و روشنایی و پیمان‌شناسی است. به گزارش بندهش، مشی و مشیانه (مهری و مهریانه) یا نخستن مرد و زن نیز در باورهای ایرانی در مهرماه و مهر روز (هنگام جشن مهرگان) از تخمه کیومرث از زمین بروییدند و به هم پیچیدند، و در آغاز گیاه‌پیکر بودند و سپس مردم‌پیکر شدند.
سراینگان پارسی گو به ارتباط جشن مهرگان و مهرورزی اشاره کرده اند:
✅است.
✅ مهرگان، یادروز داریوش بزرگ هخامنشی نیز هست. پیرو گزارش‌های تاریخی، داریوش بزرگ در روز دهم از ماه هفتم گاهشماری پارسی، گئومات مغ را کنار زد و سپس در روز شانزدهم از ماه هفتم گاهشماری یادشده برابر با روز جشن مهرگان
۳.۲k
۱۵ مهر ۱۴۰۰
