کوروش بزرگ در شاهنامه (قسمت نهم):
کوروش و فریدون:
همانطور که فریدون در اسطوره‌های ایرانی جایگاه ویژه و غیرقابل انکار دارد، کوروش کبیر هم در تاریخ ایران جایگاه ویژه و غیرقابل انکاری دارد.
آشکارترین شباهتی که می‌توان بین کوروش و فریدون پیدا کرد مقابله آنها با شخص‌های تقریباً همنام است. فریدون با «آژی‌دهاک» (عربی: ضحاک) و کوروش با «آستیاگ»، مقابله می‌کند. همانطور که می‌بینید آژی‌دهاک و آستیاک شباهت زیادی با هم دارند و حتی عده‌ای آژی‌دهاک را «آیزداهاک» خوانده‌اند که شباهتش با آستیاک بیشتر می‌شود. اما شباهت به اینجا ختم نمی‌شود. شباهت‌های دیگری هم بین این دو از جمله در داستان‌ها دیده می‌شود.
داستان کودکی فریدون در شاهنامه نیز شباهت عجیبی با داستان کودکی کوروش دارد که در اینجا به تاریخ هرودوت مراجعه می‌کنیم. در شاهنامه فردوسی اینچنین گفته می شود:
«چون روزگاری دراز از پادشاهی غاصبانه و جفاکارانه‌ی ضحاک (آژی‌دهاک) بگذشت، فریدون از مادر زاده شد. در این هنگام ضحاک در خواب دید که مردی فریدون نام بر او شوریده به خواری و ذلت به بندش خواهد کشید. به همین جهت خورد و خواب بر وی حرام شد، و در صدد یافتن فریدون برآمد.» [خلاصه عبدالعظیم رضایی از شاهنامه، تاریخ ده هزار ساله ایران].
بنا به گفته تاریخ هرودوت داستان کودکی کوروش اینچنین است:
«آستیاگ دختری به نام ماندانا داشت و شبی در خواب دید که از زهدان دخترش تاکی روییده و به سراسر آسیا سایه افکنده است. آستیاگ قبل از این هم خواب دیده بود که پیشاب دخترش به سیلی تبدیل شده که پایتخت او و سپس سراسر آسیا را فرا گرفته است. پس از آنکه تعبیر خواب را از خواب‌گزاران پرسید قصد داشت نوزاد ماندانا که همان کوروش بود را از بین ببرد.» همانطور که مشاهده می‌شود، شاه قبل از فریدون و کوروش تحت تأثیر خوابی که می‌بینند به فکر نابودی فریدون و کوروش می‌افتند. اما شباهت ها در اینجا به پایان نمی رسد هم فریدون و هم کوروش از نابود شدن نجات می‌یابند.
سپاکو و فرانک:
بر اساس تاریخ هرودوت، بانویی به نام سپاکو (اسپاکو)، کوروش را پرورش میدهد و بنا به گفته هرودوت سپاکو به معنای سگ است. [تاریخ (تواریخ) هرودوت، کتاب ١، بند ١١٠] نام مادر فریدون در شاهنامه فرانک است. از نام فرانک هم معنایی شبیه سپاکو می توان برداشت کرد. فرانک به معنی سیاه‌گوش است و در فرهنگ کهن ایران گربه‌سانان بزرگ را نیز از سگ‌سانان به شمار می آوردند. [تاریخ ما، جواد کهلان مفرد] بعید نیست که هرودوت با توجه به عدم آگاهی‌های لازم معنی سپاکو را درست درک نکرده باشد و در حقیقت سپاکو و فرانک، کاملا به یک معنا داشته باشند.
قسمت قبلی: https://wisgoon.com/pin/58040280/
قسمت بعدی:https://wisgoon.com/pin/58040426/
همانطور که فریدون در اسطوره‌های ایرانی جایگاه ویژه و غیرقابل انکار دارد، کوروش کبیر هم در تاریخ ایران جایگاه ویژه و غیرقابل انکاری دارد.
آشکارترین شباهتی که می‌توان بین کوروش و فریدون پیدا کرد مقابله آنها با شخص‌های تقریباً همنام است. فریدون با «آژی‌دهاک» (عربی: ضحاک) و کوروش با «آستیاگ»، مقابله می‌کند. همانطور که می‌بینید آژی‌دهاک و آستیاک شباهت زیادی با هم دارند و حتی عده‌ای آژی‌دهاک را «آیزداهاک» خوانده‌اند که شباهتش با آستیاک بیشتر می‌شود. اما شباهت به اینجا ختم نمی‌شود. شباهت‌های دیگری هم بین این دو از جمله در داستان‌ها دیده می‌شود.
داستان کودکی فریدون در شاهنامه نیز شباهت عجیبی با داستان کودکی کوروش دارد که در اینجا به تاریخ هرودوت مراجعه می‌کنیم. در شاهنامه فردوسی اینچنین گفته می شود:
«چون روزگاری دراز از پادشاهی غاصبانه و جفاکارانه‌ی ضحاک (آژی‌دهاک) بگذشت، فریدون از مادر زاده شد. در این هنگام ضحاک در خواب دید که مردی فریدون نام بر او شوریده به خواری و ذلت به بندش خواهد کشید. به همین جهت خورد و خواب بر وی حرام شد، و در صدد یافتن فریدون برآمد.» [خلاصه عبدالعظیم رضایی از شاهنامه، تاریخ ده هزار ساله ایران].
بنا به گفته تاریخ هرودوت داستان کودکی کوروش اینچنین است:
«آستیاگ دختری به نام ماندانا داشت و شبی در خواب دید که از زهدان دخترش تاکی روییده و به سراسر آسیا سایه افکنده است. آستیاگ قبل از این هم خواب دیده بود که پیشاب دخترش به سیلی تبدیل شده که پایتخت او و سپس سراسر آسیا را فرا گرفته است. پس از آنکه تعبیر خواب را از خواب‌گزاران پرسید قصد داشت نوزاد ماندانا که همان کوروش بود را از بین ببرد.» همانطور که مشاهده می‌شود، شاه قبل از فریدون و کوروش تحت تأثیر خوابی که می‌بینند به فکر نابودی فریدون و کوروش می‌افتند. اما شباهت ها در اینجا به پایان نمی رسد هم فریدون و هم کوروش از نابود شدن نجات می‌یابند.
سپاکو و فرانک:
بر اساس تاریخ هرودوت، بانویی به نام سپاکو (اسپاکو)، کوروش را پرورش میدهد و بنا به گفته هرودوت سپاکو به معنای سگ است. [تاریخ (تواریخ) هرودوت، کتاب ١، بند ١١٠] نام مادر فریدون در شاهنامه فرانک است. از نام فرانک هم معنایی شبیه سپاکو می توان برداشت کرد. فرانک به معنی سیاه‌گوش است و در فرهنگ کهن ایران گربه‌سانان بزرگ را نیز از سگ‌سانان به شمار می آوردند. [تاریخ ما، جواد کهلان مفرد] بعید نیست که هرودوت با توجه به عدم آگاهی‌های لازم معنی سپاکو را درست درک نکرده باشد و در حقیقت سپاکو و فرانک، کاملا به یک معنا داشته باشند.
قسمت قبلی: https://wisgoon.com/pin/58040280/
قسمت بعدی:https://wisgoon.com/pin/58040426/
۲.۵k
۰۷ آبان ۱۴۰۲
دیدگاه ها
هنوز هیچ دیدگاهی برای این مطلب ثبت نشده است.