کوروش بزرگ در شاهنامه (قسمت هشتم):
نام‌های شاهنامه و نام شاهان:
زبان پارسی نوین که در شاهنامه فردوسی به کار رفته است؛ تفاوت‌هایی با زبان‌های پهلوی و باستان دارد و نام شاهان زیادی با تغییر و دگرگونی در شاهنامه آمده است. در حقیقت زبان میهنی ایرانیان را به سه بخش می‌توان تقسیم کرد:
– باستان
– میانه (پهلوی)
– نوین (غربی، دری و فرارودی)
گرچه شباهت‌هایی بین این زبان‌ها وجود دارد اما تفاوت‌های فراوانی در آنها دیده می‌شود. ممکن است یک نام در زبان باستان به یک شکل باشد و در زبان میانه به شکلی دیگر و همان نام در پارسی نوین به صورت متفاوت با آن دو دیده شود.
برای مثال نام جمشید در اصل به این شکل بوده است: ییم خش ئت (Yima Khashaeta). یا نام اردشیر به این شکل بوده است: اَرتَخشَتر.
بررسی نام کوروش:
نام کوروش در کتیبه‌های باستانی به این شکل نوشته شده است: 𐎤𐎢𐎽𐎢𐏁، یونانیان نام او را کوروس (Kuros) نگاشته‌اند که بعدها در لاتین به صورت کیروس خوانده شد و امروز در تلفظ فرانسوی سیروس و در تلفظ انگلیسی سایروس (Cyrus) خوانده می‌شود (ن.ک: خلیلی، ١٣٨٠: ص ۲۲). (کوروش، سیروس، کوروس، کورس، سورس، کیروش، کورش، کیروس، کایروش، حوروس، خوروس، کی‌آرش) پس کوروش نامی است که از کتیبه‌های باستانی (که به زبان باستان نگاشته شده‌اند) به دست آمده و نام‌هایی مانند آن در منابع یونانی و یهودی و… دیده می‌شود. آنچه باعث شده است امروز ایشان را کوروش بنامیم، رمزگشایی کتیبه‌هاست. با این دگرگونی‌های زبانی نباید توقع داشت که نام ایشان به صورت «کوروش» در شاهنامه آمده باشد، همانطور که نام اَرتَخشَتر بدون دگرگونی نیامده است. اما در شاهنامه فردوسی، شاهانی وجود دارند که علاوه بر شباهت نام آنها با کوروش، روایت‌های مربوط به آنها هم با روایت‌های مربوط به کوروش همخوانی دارد. اینجا جایی است که «حافظه جمعی» یاد و خاطره کوروش بزرگ را در دل خود جای داده است.
قسمت قبلی: https://wisgoon.com/pin/58040206/
قسمت بعدی: https://wisgoon.com/pin/58040369/
زبان پارسی نوین که در شاهنامه فردوسی به کار رفته است؛ تفاوت‌هایی با زبان‌های پهلوی و باستان دارد و نام شاهان زیادی با تغییر و دگرگونی در شاهنامه آمده است. در حقیقت زبان میهنی ایرانیان را به سه بخش می‌توان تقسیم کرد:
– باستان
– میانه (پهلوی)
– نوین (غربی، دری و فرارودی)
گرچه شباهت‌هایی بین این زبان‌ها وجود دارد اما تفاوت‌های فراوانی در آنها دیده می‌شود. ممکن است یک نام در زبان باستان به یک شکل باشد و در زبان میانه به شکلی دیگر و همان نام در پارسی نوین به صورت متفاوت با آن دو دیده شود.
برای مثال نام جمشید در اصل به این شکل بوده است: ییم خش ئت (Yima Khashaeta). یا نام اردشیر به این شکل بوده است: اَرتَخشَتر.
بررسی نام کوروش:
نام کوروش در کتیبه‌های باستانی به این شکل نوشته شده است: 𐎤𐎢𐎽𐎢𐏁، یونانیان نام او را کوروس (Kuros) نگاشته‌اند که بعدها در لاتین به صورت کیروس خوانده شد و امروز در تلفظ فرانسوی سیروس و در تلفظ انگلیسی سایروس (Cyrus) خوانده می‌شود (ن.ک: خلیلی، ١٣٨٠: ص ۲۲). (کوروش، سیروس، کوروس، کورس، سورس، کیروش، کورش، کیروس، کایروش، حوروس، خوروس، کی‌آرش) پس کوروش نامی است که از کتیبه‌های باستانی (که به زبان باستان نگاشته شده‌اند) به دست آمده و نام‌هایی مانند آن در منابع یونانی و یهودی و… دیده می‌شود. آنچه باعث شده است امروز ایشان را کوروش بنامیم، رمزگشایی کتیبه‌هاست. با این دگرگونی‌های زبانی نباید توقع داشت که نام ایشان به صورت «کوروش» در شاهنامه آمده باشد، همانطور که نام اَرتَخشَتر بدون دگرگونی نیامده است. اما در شاهنامه فردوسی، شاهانی وجود دارند که علاوه بر شباهت نام آنها با کوروش، روایت‌های مربوط به آنها هم با روایت‌های مربوط به کوروش همخوانی دارد. اینجا جایی است که «حافظه جمعی» یاد و خاطره کوروش بزرگ را در دل خود جای داده است.
قسمت قبلی: https://wisgoon.com/pin/58040206/
قسمت بعدی: https://wisgoon.com/pin/58040369/
۲.۰k
۰۶ آبان ۱۴۰۲
دیدگاه ها
هنوز هیچ دیدگاهی برای این مطلب ثبت نشده است.