جشن مهرگان

☆جشن مهرگان☆

بخش نخست:
مهر در اوستا به ریخت میتره یا میترا آمده است. مهر از پایه های مینوی بیشتر ادیان و اندیشه های عرفانی جهان شده است.واژه مهر در دین زرتشت تنها به چم (معنی) مهر و محبت نیست بلکه به چم راستی و درستی وفاداری پیمانداری و فروتنی نیز می باشد مهرگان نیز به چمار(معنای) آنچه وابسته به مهر است می باشد. در گاهشماری و فرهنگ ایران باستان، جشن مهرگان پس از نوروز دارای اهمیت برجسته ای است دلیل آن، این بود که در گاهشماری کهن ایران، سال، تنها شامل دو فصل بزرگ می شد. جشن های نوروز و مهرگان آغاز فصل های دوگانه سال را نوید می دادند. به بیان دیگر نوروز آغاز فصل نخست و مهرگان آغاز فصل دوم به حساب می آمد. فصل اول، تابستان بود که از جشن نوروز آغاز می شد و هفت ماه ادامه داشت و فصل دوم، زمستان که از جشن مهرگان آغاز می شد و پنج ماه طول می کشید. جشن مهرگان که از روز مهر در ماه مهر آغاز می گردید و تا پنج روز پس از آن ادامه می یافت، زمینه برپایی جشن های بزرگ و شادی بسیار در سرزمین بزرگ ایران بود. در بین جشنهای ماهیانه، دو جشن تیرگان و مهرگان مناسبتی هماسی و ملی نیز دارند و هر دو یادآور رهایی و نجات مردم ایران در روزگاران گذشته بوده است. در جشن تیرگان، مرزهای ایران به دنبال یورش تورانیان و شکست از آنان کم و کاسته شده بود تا اینکه پرتاب تیری که از جان آرش نیرو می گرفت، مرزها به فراخی و گستردگی پیش رسید‌ و در مهرگان پایه های حکومت ضحاک ماردوش با فریاد دادخواهی کاوه آهنگر به لرزه در آمد و با برافراشته شدن درفش کاویانی و خیزش مردم ایران به رهبری فریدون هزار سال بیداد و ستم ضحاک تازی به پایان رسید. ابوریحان بیرونی در التفهیم گزارش می دهد:
«مهرگان شانزدهمین روز از ماه مهر و نامش مهر، اندرین روز آفریدون ظفر یافت بر بیورسپ جادو، آنکه معروف است به ضحاک و به کوه دماوند بازداشت و روزها که سپس مهرگان است همه جشنند، بر کردار آنچه از پس نوروز بود.»

فر و شکوه جشن مهرگان را می توان با جشن نوروز برابر دانست،