مهدی زینی اصلانی

استاد "مهدی زینی‌اصلانی" شاعر، نویسنده و پژوهشگر معاصر قوم لک، زاده‌ی ۳ فروردین ماه ۱۳۳۷ خورشیدی، در الشتر است.



▪نمونه‌ی شعر لکی:
(۱)
ئاخریِ گُمته مهم
وخدیگه وچکو نونت بری
هنیِ گه وبن بر وتت چکو
ایسگه گه ومخراز، زلفل شوررت پاچی
وخدیگه میره مارت هاوا دا
مزناسدم آخری گمته مهم
وخدیگه چوتاویت آیشد ار آگر
ایسگه گه دارل گویچت کل بری
هنیِ گه اِ پشد سر هنات کردیِ ریویار
وخدیگه چومتت خرر دا ار آسمو
مزناسدم آخریِ گمته مهم
وخدیگه مونگ اُ حویر گیریان، اما تو دُهیلتیِ نکویی
موقیگه وتت: تریوت دروه
هنِیِ گه وتت: لولک تاسونن وچته
وخدیگه وتت: شاخ گا مایی متله
مزناسدم آخری گمته مهم
وخدیگه وخد حویتن وتم: پف پف حسار پولا / قلف اِ محمد کلیل اِ خدا، توپرکت دا اِ خنه
موقیگه وتم حویر سویر ایواره هف شو هف رو باواره،بینه خنه
ایسگه چل کچلم ارِبن هاتن وارو چری،بینه خنه
وخدیگه پنجه خوینینم دا ارقی ماشینت،سویله خه نه تیِ کِرد.
مزناسدم آخری گمته مهم
وخدیگه وتت کپو کچی هر مه لیکه
ایسگه گه کله پاچت حواردو مزگت کرده ساندویچ
وخدیگه دسلت ار دور یک خره ما،وتم: نوخد نیه
وخدیگه نوم مردیت آورد ونوتت کر داوت کیشیاوی
مزناسدم آخریِ گمته مهم.


(۲)
که له بای
هاوار، هاوار، هاوار
که له بای هاوار
همیشه خاوُته مُینم
سه‌ر بار ئو دیار، کیِ وه خدِ خاوه
وژت نیشو ده
سرما ئو ژاری یه کا گیر بینه
سه‌رما گه‌ر مُ گه‌رم هیِ ره‌ن هیِ ره‌نیِ
ویه‌ر چوپی هوازیِ وه دو ده سماله
بی به‌رگیم، خیره‌ت پوشه نی مُنه
ده‌س ئو پامو هردِک په تیه
ژاری، ریِ بازار به سدیه سیِ
تمارزوییم، سراشیِ، بی پیله مه خرریم
شِمشیرِئاویزه
زلفِ داره‌ل شونه مهیِ
که‌له بای هاوار!
ئج بو مردالایی ئندیشه زه مین جا هوسیا ین نیه
سه‌ر بار ئو دیار
نه‌فه‌س بکیش، وه آشگارا
جار ده
هوره بچر، گاله ده،هنا که:
لشگرِ بی فه رخِ وهار، دس بیه ئر پِشدِ وِلوت
کسِ بی پِشد اُ پیه لی ،دسه لِ بی ده سِلوت
وارون وه شد مئمور که،چوار یره قه
گرزِ گِرِم هُر وه ده سا
سوم ئو سه رما ئاواره که
زه می گرما که،گُله ل بچر بان
سوزی ئو وهار بهه میمونمو
ژاری دویرا بایژ
که له بای هاوار، مه‌ر با تنت چیه.

◇ برگردان فارسی:

ای پادشاه زیبایی‌های زاگرس
نشانت بر روی بی‌راهه‌ها محو شد
کوه‌ها بی‌تو "شویک" تنهایی می‌کشند.
وقتی تو نیستی
دیگر واژه‌های "کلما و کلوض" غریب هر قاموسند
بوی باروت "کل کشها" میدان دار هر آبشخور
افتخار "چوهزاره" بی‌خریدار
پژواک "شقه‌ی داکت" سرنای امنیت چراگاه نیست
کاروان‌های "میِ" و" وِره‌ن" در گذر نیستند...
تا نور ماه روشنگر گرد پای"کل رم "باشد
"کل پیر"ها رفتند
پیری نسل تو زندانی حرص آدمیان شد
زمین، "لاونن" را در "حجرون"ها گم کرده است
"طراز" تو آرزوی محال "قاو قاو" گرین است
دوستی ما "واز ورنی" بیش نبود
ما "کرکسان تماشا".
همچنان بر جنازه‌ی خیال عبور تو از ئاسو نماز گزارانیم.

(کرکسان تماشا = بر گرفته از شعر حلاج از مجموعه شعرهای در کوچه باغ‌های نیشابور از آثار شاعر معاصر محمدرضا شفیعی کدکنی)


(۳)
هزاران عاشقی، دنیا دیه‌سی
رنگینی نازکی لیلا دیه‌سی
و شیرینی و فرهادی ارا یک
خیاطه زلف آ بریا دیه‌سی
نکولی یوسف اج عشق زلیخا
و پاکی وژ جِنِک دریا دیه‌سی
ولیکن عشق کوی ار کوی رنگینه
فقط برزی گرین، تنیا دیه‌سی
شَمومی نو رسی ئی ملک کوئر
سپیداری نظر کریا دیه‌سی
اسارل هانه سر پرچین مونگی
و عشقی اخگرل جُریا دیه‌سی
کراسی گل نشون چوی لیت انار
دسل ار گو یخه ژنیا دیه‌سی
فکر کم دس اجی دنیا بشوری
کسی کوئر بلنگ بالا دیه‌سی
نزانستم کوئر هم چوی گرینه
ارا یار ی دلی سُزیا دیه‌سی.



گردآوری و نگارش:
#لیلا_طیبی (رها)