تفسیر قرآن

نکات تفسیری آیه 4 سوره محمد(صلی الله علیه و آله)

فلسفه جهاد در اسلام، چند امر است:

الف) براى دفاع از خود يا ديگر مظلومان. «اُذن للذّين يقاتلون بانهم ظلموا»(10)، «كما يقاتلونكم كافّة»(11)
ب) به جهت برانداختن فساد و فتنه. «قاتلوهم حتّى لاتكون فتنة»(12)
ج) براى حفظ مراكز توحيدى. «لو لادفع اللّه النّاس بعضهم ببعض لهدّمت صوامع و بيع»(13)
د) براى دفاع از احكام و حدود الهى. «قاتلوا الّذين لايؤمنون باللّه و لا باليوم الاخر و لا يحرّمون ما حرّم اللّه و رسوله و لايدينون دين الحق»(14)
اين آيه مربوط به ميدان نبرد است، يعنى در صحنه ى جنگ كه كافران در برابر شما ايستاده اند و قصد از ميان برداشتن شما را دارند، شما با قاطعيّت و صلابت بجنگيد و آنان را بكشيد و پس از غلبه كامل بر آنان و اطمينان از درهم شكستن قواى دشمن، اسير بگيريد و پس از پايان جنگ، هرگونه كه رهبر اسلامى مصلحت دانست، جنگ، در قبال گرفتن عوض يا بدون آن، اسيران را آزاد كنيد.
لذا برخى كه گمان كرده اند آيه مى گويد: هر كافرى را هركجا يافتيد بكشيد، به واژه «حرب» به معناى جنگ و مسئله اسارت كه در جنگ پيش مى آيد، توجّهى نكرده اند.
از پيامبرصلى الله عليه وآله سؤال شد كه شهيد در راه خدا كيست؟ آيا كسى كه با انگيزه به رخ كشيدن شجاعت خود و يا به خاطر تعصّبات خانوادگى و قومى و يا از روى ريا و خودنمايى جنگيده و جان خود را از دست داده، شهيد است؟
حضرت فرمودند: «مَن قاتل لتكون كلمة اللّه هى العليا فهو فى سبيل اللّه»(15) شهيد، كسى است كه براى اعتلاى راه خدا جنگيده باشد.
-----
10) حج، 39.
11) توبه، 36.
12) بقره، 193.
13) حج، 40.
14) توبه، 29.
15) تفسير فرقان.

بر گرفته از کتاب الکترونیکی تفسير نور مرکز اطلاع رسانی غدیر