بسمالله الرحمن الرحیم

بسم‌الله الرحمن الرحیم
قسمت اول :
يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا لَا تَتَوَلَّوْا قَوْمًا غَضِبَ اللَّهُ عَلَيْهِمْ قَدْ يَئِسُوا مِنَ الْآخِرَةِ كَمَا يَئِسَ الْكُفَّارُ مِنْ أَصْحَابِ الْقُبُورِ - ای كسانی كه ايمان آورده‏‌ايد! قومی را كه خداوند بر آنها غضب نموده است، به سرپرستی و دوستی نگیرید؛ آنها از آخرت ماءيوسند، همان گونه كه كفار از مدفونین در قبرها ماءيوس میباشند.(سوره ممتحنه آیه 13)
شرحی مختصر : واژۀ ولایت -ولیّ، معانی متفاوتی چون: سر پرستی و حاکمیت، دوستی و نزدیکی را در بر دارد که البته همه از یک ریشه میباشند و نزدیک شدنِ بدون فاصله را میرسانند.
1- انسان، مخلوق است و مخلوق فقیر است، و فقیر یعنی ستون فقرات محکمی ندارد که بتواند متکی بر آن بایستد؛ یا به قول معروف: روی پای خود بایستد؛ لذا حتماً به پشتوانۀ محکمی که به نظرش رسیده، تکیه میکند و خود را تحت سرپرستی بزرگتر و بالاتر از خود قرار می‌دهد؛ چنان که یک کودک به سرپرستی والدین خود درمی آید و به آنها اولیای فرزند گفته میشود - یا دانش‌آموزان که تحت سرپرستی اولیای مدرسه قرار میگیرند یا شهروندان، که تحت سرپرستی اولیای شهر یا مسئولان کشور و حاکمان قرار میگیرند.
2- اولیاء، در هر یک از معانی بیان شده، ممکن است حق باشند، یا باطل! مانند سرپرست حق، دوست حق، یا نزدیکانی که بر حق‌اند - یا ابلیس لعین، سایر شیاطین جنّ و انس، طواغیت، عصیانگران و فاسقان، که برخی ولایت آنان را گردن می‌نهند!
3- انتخاب ولیّ و اولیاء، از جمله اموری است که خداوند سبحان، در انتخاب آنان به آدمی اختیار داده است؛ چرا که انتخاب، فقط در مواردی میسر میگردد که انسان بتواند بین دو یا چند گزینه، یکی را برگزیند؛ مانند انتخابِ إله، ربّ، دین، امام، الگو، رفیق و همسر؛ و آدمی در انتخاب سرپرست، دوست و نزدیک خود نیز مختار میباشد.
الف) - در سورۀ حمد که خواندن آن در نمازهای یومیه و مستحبی واجب است، از خداوند متعال مسئلت می‌نماییم که ما را به صراط مستقیم، که همان صراط نعمت داده شدگان است، هدایت نماید، و از مورد غضب واقع شدگان و گمراهان قرار ندهد: غَيْرِ الْمَغْضُوبِ عَلَيْهِمْ وَلَا الضَّالِّينَ .
ب) - در آیۀ مورد بحث فرمود: لَا تَتَوَلَّوْا قَوْمًا غَضِبَ اللَّهُ عَلَيْهِمْ هرگز قومی كه خداوند آنها را مورد غضب قرار داده به سرپرستی و دوستی نگیرید‌؛ چرا که آدمی در انتخاب و گزینش سرپرست و دوست مختار است؛ پس رهنمود و ارشاد لازم دارد تا بداند چه کسانی را برگزیند و چه کسانی را بر نگزیند؛ به چه جماعتی نزدیک شود و از کدام فاصله بگیرد و دوری گزیند.(ادامه دارد...)