روز فناوری فضایی

14 بهمن، روز ملی فناوری فضایی ایران

امروز 14 بهمن روز ملی فناوری فضایی در ایران، سالروز پرتاب موفقیت‌آمیز ماهواره امید در سال 1387 است که موجب شد ایران در جمع کشورهای دارای توانایی پرتاب ماهواره قرار گیرد.

فناوری فضایی به مجموعه دانش‌ها و فناوری‌های مرتبط با بررسی فضای اطراف کره زمین گفته می‌شود. شناخت فضای پیرامون، موشک، ماهواره، اعزام انسان به فضا، شاتل، ایستگاه‌های فضایی و غیره از شاخه‌های فناوری فضایی محسوب می‌شوند.

فضای بیرونی (که کل دنیا منهای کـره‌زمین است) چنان محیط ناشـناخته‌ای است که تلاش برای کار با آن، به‌ناچار انسان را به‌سمت تکنیک‌ها و دانش‌های پیشرو سوق می‌دهد. اغلب فناوری‌های جدیدی که از فعالیت‌های مرتبط با فضا سرچشمه گرفته یا بر اثر آن‌ها شتاب پیدا کرده‌اند، بعداً در فعالیت‌های اقتصادی دیگر مورد بهره‌برداری قرار می‌گیرند.

مدافعان و علاقه‌مندان فضا که از سرمایه‌گذاری صندوق‌های دولتی در فعالیت‌ها برنامه‌های فضایی طرفداری می‌کنند، به‌طور گسترده‌ای به این قضیه به‌عنوان یک محور و نقطه اتکای مفید اشاره نموده‌اند. رقبای سیاسی در پاسخ استدلال می‌کنند که اگر آن فناوری‌های خاص مفید هستند، خیلی ارزان‌تر می‌شد آن‌ها را مستقیماً توسعه داد و این توجیه برای هزینه‌های عمومی بر روی تحقیقات مرتبط با فضا را به باد تمسخر می‌گیرند.

به‌عنوان مثال رایانه‌ها و دورسنجی، زمانی فناوری‌های پیشرو بودند که ممکن بود به‌دلیل ضرورتشان برای بالابرنده‌ها و فضاپیماها، به‌عنوان فناوری فضایی در نظر گرفته شوند. آن‌ها قبل از مسابقه فضایی در دوران جنگ سرد وجود داشتند ولی پیشرفت آنها، به‌نحو گسترده‌ای برای رفع نیازهای برنامه‌های فضایی دو ابرقدرت، سرعت گرفت. هرچند این تکنیک‌ها و ابزارها هنوز هم امروز به‌کار می‌روند، کاربردهای رایج‌تری مانند نظارت بر حال بیماران از راه دور (از طریق دورسنجی)، آبیاری گیاهان، بررسی وضعیت بزرگراه‌ها و غیره دارند و استفاده گسترده از رایانه‌ها، از نظر کمیت و تنوع، از کاربردهای فضایی آن‌ها فراتر رفته‌است.