تفسیر قرآن

غيبت و پيامدهاى آن از منظر قرآن تفسیر آیه 12 سوره حجرات

غيبت آن است كه انسان در غياب شخصى چيزى بگويد كه مردم از آن خبر نداشته باشند و اگر آن شخص بشنود، ناراحت شود.(111)
رسول خداصلى الله عليه وآله فرمود: دست از سر مرده ها برداريد و بدى هاى آنان را بازگو نكنيد، كسى كه مُرد، خوبى هايش را بيان كند.(112)
امام صادق عليه السلام فرمود: غيبت كننده اگر توبه كند، آخرين كسى است كه وارد بهشت مى شود و اگر توبه نكند، اوّلين كسى است كه به دوزخ برده مى شود.(113)
امام رضا عليه السلام از امام سجاد عليه السلام نقل مى كند كه هر كس از ريختن آبروى مسلمانان خود را حفظ كند، خداوند در قيامت لغزشهاى او را ناديده مى گيرد.(114)
پيامبر اكرم صلى الله عليه وآله فرمودند: هر كس زن يا مردى را غيبت كند، تا چهل روز نماز و روزه اش پذيرفته نمى شود.(115)
پيامبرصلى الله عليه وآله فرمودند: در قيامت هنگامى كه نامه ى اعمال انسان به دست او داده مى شود، عدّه اى مى گويند: چرا كارهاى خوب ما در آن ثبت نشده است؟ به آنها گفته مى شود: خداوند، نه چيزى را كم و نه چيزى را فراموش مى كند، بلكه كارهاى خوب شما به خاطر غيبتى كه كرده ايد از بين رفته است. در مقابل افراد ديگرى، كارهاى نيك فراوانى در نامه ى عمل خود مى بينند و گمان مى كنند كه اين پرونده از آنان نيست، به آنها مى گويند: به واسطه ى غيبت شدن، نيكى هاى كسى كه شما را غيبت كرده، براى شما ثبت شده است.(116)
سؤال: چرا در روايات كيفر يك لحظه غيبت كردن، محور نابودى عبادات چند ساله ى انسان بيان شده است؟ آيا اين نوع كيفر عادلانه است؟
پاسخ: همان گونه كه غيبت كننده در يك لحظه، آبرويى را كه مؤمن سال ها به دست آمده مى ريزد، خداوند هم عباداتى را كه او سال ها بدست آورده از بين مى برد. بنابراين محو عبادات چندساله، يك كيفر عادلانه است.
رسول خداصلى الله عليه وآله در آخرين سفر خود به مكّه فرمودند: خون و مال و آبروى مسلمان، محترم است، همان گونه كه اين ماه ذى الحجة و اين ايام حج محترم است.(117)
در روايات، نام غيبت كننده در كنار كسى آمده كه دائماً شراب مى خورد. «تحرم الجَنّة على المغتاب و مُدمِن الخمر»(118) كسى كه غيبت مى كند و شراب مى نوشد، از بهشت محروم است.
بر اساس روايات، كسى كه عيوب برادر دينى خود را پى گيرى (و براى ديگران نقل) كند، خداوند زشتى هاى او را آشكار مى كند.(119)
پيامبرصلى الله عليه وآله فرمودند: يك درهم ربا، از سى و شش زنا بدتر است و بزرگ ترين ربا، معامله با آبروى مسلمان است.(120)
در حديث مى خوانيم: نشستن در مسجد به انتظار نمازِ جماعت، عبادت است البتّه مادامى كه منجر به غيبت نشود.(121)

بر گرفته از کتاب الکترونیکی تفسير نور مرکز اطلاع رسانی غدیر