پند آموزگار

✍«یَأن» از «آن»، به معناى مطلق زمان است.
در این آیه، هم سبب خشوع مطرح شده كه یاد خداست، «تخشع قلوبهم لذكر اللّه» و هم سبب سنگدلى كه دور شدن از كتاب خدا در دوره طولانى است. «فطال علیهم الامد فقست قلوبهم». در روایات نیز مى خوانیم: دوران غیبت حضرت مهدى علیه السلام به قدرى طولانى مى شود كه گروه گروه مردم دین خود را از دست مى دهند.(40)

در برخى از آیات قرآن، همانند آیه مورد بحث، خداوند از مؤمنان مى خواهد كه مانند برخى افراد و گروهها نباشند و در برخى آیات، سفارش نموده كه مانند این الگوها باشید. اكنون نظرى اجمالى به این دو دسته آیات مى افكنیم:

الف) با راستگویان باشید. «كونوا مع الصّادقین»(41)

با صالحان همراه شوید. «الحقنى بالصّالحین»(42)، «و أكن من الصّالحین»(43)

با نیكوكاران باشید. «توفّنا مع الابرار»(44)

با صابران باشید. «و كایّن من نبىّ قاتل معه رِبیّون كثیر فما وهنوا لما أصابهم فى سبیل اللّه و ما ضعفوا و ما استكانوا»(45) چه بسا پیامبرى كه همراه او پیروان بسیارى جنگیدند و كشته شدند، در حالى كه در برابر سختى هایى كه در راه خدا به آنان مى رسید، مقاومت كردند و هیچ سست نشده و تسلیم نشدند.

با پیامبر و پیروان واقعى او باشد. «لكم فى رسول اللّه أسوة»(46)، «قد كانت لكم أسوة حسنة فى ابراهیم و الّذین معه»(47)

از سپاسگزاران نعمت ها باشید. «كن من الشّاكرین»(48)

از اهل عبادت و بندگى باشید. «كن من السّاجدین»(49)

عامل به دستورات پروردگار و خدایى باشید. «كونوا ربّانیّین»(50)

از تسلیم شدگان در برابر خدا باشید. «و اُمرت أن أكون من المسلمین»(51)

با اهل ایمان باشید. «و اُمرت أن أكون من المؤمنین»(52)

برپادارنده قسط و عدل باشید. «كونوا قوّامین بالقسط»(53)

برپادارنده دستورات خدا باشید. «كونوا قوّامین للّه»(54)

یارى گر دین خدا باشید. «كونوا أنصار اللّه»(55)

ب) منافق صفت نباشید. «و لاتكونوا كالّذین قالوا سمعنا و هم لایسمعون»(56) و مانند آنان (منافقان) نباشید كه گفتند شنیدیم و در حقیقت نشنیدند.

ریاكار نباشید. «و لاتكونوا كالّذین خرجوا من دیارهم بطراً و رئاء النّاس»(57) و مانند آنان (منافقان) نباشید كه به قصد ریا و تظاهر، خانه و كاشانه خود را رها كردند.

پیمان شكن نباشید. «و لاتكونوا كالتى نقضت غَزْلها من بعد قوة انكاثا»(58) و همانند زنى نباشید