نکتهها و پیام های سوره فجر آیه

1/2:نکته‏ها و پیام های سوره فجر آیه 21-26:

1- " دک" در اصل به معنی زمین نرم و صاف است، و سپس به درهم کوبیدن در ارتفاعات و ساختمانها و صاف کردن آن اطلاق شده و تکرار" دک" در آیه فوق برای تاکید است.
این تعبیر اشاره به زلزله‏ها و حوادث تکان‏دهنده پایان دنیا و آغاز رستاخیز است، چنان تزلزلی در ارکان موجودات رخ می‏دهد که کوه‏ها همه از هم متلاشی شده، و زمینها صاف و مستوی می‏شوند، چنان که در آیه 106- 108 سوره طه آمده است: وَ یَسْئَلُونَکَ عَنِ الْجِبالِ فَقُلْ یَنْسِفُها رَبِّی نَسْفاً فَیَذَرُها قاعاً صَفْصَفاً لا تَری‏ فِیها عِوَجاً وَ لا أَمْتاً:" از تو در باره کوه‏ها سؤال می‏کنند، بگو: پروردگارم آنها را بر باد می‏دهد، سپس زمین را صاف و هموار و بی‏آب و گیاه‏ می‏سازد، به گونه‏ای که هیچ پستی و بلندی در آن نمی‏بینی"!

2- امام رضا علیه السلام فرمود: مراد از «جاءَ رَبُّکَ»، آمدن فرمان پروردگار است (نه آمدن خود پروردگار). چنانکه در آیه 33 سوره نحل می‏فرماید: «یَأْتِیَ أَمْرُ رَبِّکَ»، فرمان پروردگارت می‏آید.

3- تعبیر به" صَفًّا صَفًّا" در مورد فرشتگان اشاره به این است که ملائکه در صفوف مختلفی وارد محشر می‏شوند و احتمالا فرشتگان هر آسمان در یک صف حضور می‏یابند و گرداگرد اهل محشر را می‏گیرند.

4- از تعبیر «وَ جِی‏ءَ یَوْمَئِذٍ بِجَهَنَّمَ» استفاده می‏شود که جهنم قابل حرکت دادن است، و آن را به مجرمان نزدیک می‏کنند!، همانگونه که در مورد بهشت نیز در آیه 90 سوره شعرا می‏خوانیم: وَ أُزْلِفَتِ الْجَنَّةُ لِلْمُتَّقِینَ‏:" بهشت را به پرهیزکاران نزدیک می‏سازند"!
گرچه بعضی میل دارند اینها را بر معنی مجازی حمل کنند و کنایه از ظهور بهشت و جهنم در برابر دیدگان نیکوکاران و بدکاران بگیرند، ولی دلیلی بر این خلاف ظاهر در دست نیست، بلکه بهتر است آن را به ظاهر خود رها سازیم، چرا که حقایق عالم قیامت دقیقا بر ما روشن نیست و شرایط حاکم بر آنجا با اینجا تفاوت بسیار دارد، و هیچ مانعی ندارد که در آن روز بهشت و دوزخ تغییر مکان دهند.
در حدیثی از پیغمبر اکرم ص می‏خوانیم که وقتی آیه (وَ جِی‏ءَ یَوْمَئِذٍ بِجَهَنَّمَ‏) نازل شده رنگ چهره مبارکش دگرگون گشت، این حالت بر اصحاب گران آمد، بعضی به سراغ علی ع رفتند و ماجرا را بیان کردند، علی ع آمد میان دو شانه پیامبر ص را بوسید و گفت:" ای رسول خدا! پدرم و مادرم به فدایت باد، چه حادثه‏ای روی داده؟
فرمود: جبرئیل آمد و این آیه را بر من تلاوت کرد.
علی ع می‏گوید: عرض کردم: چگونه جهنم را می‏آورند.
فرمود: هفتاد هزار فرشته آن را با هفتاد هزار مهار می‏کشند و می‏آورند! و آن در حال سرکشی است که اگر او را رها کنند همه را آتش می‏زند، سپس من در برابر جهنم قرار می‏گیرم و او می‏گوید ای محمد! مرا با تو کاری نیست، خداوند گوشت تو را بر من حرام کرده، در آن روز هر کس در فکر خویش است ولی محمد می‏گوید: رب امتی! امتی!" پروردگارا! امتم امتم"!