تفسیر سوره انعام، آیه 12

لطفا ورق بزنید
أَعُوذُ بِاللَّهِ مِنَ الشَّيْطَانِ الرَّجِيمِ
بِسْمِ اللهِ الرَّحْمنِ الرَّحِيمِ
قُلْ لِمَنْ مَا فِي السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ ۖ قُلْ لِلَّهِ ۚ كَتَبَ عَلَىٰ نَفْسِهِ الرَّحْمَةَ ۚ لَيَجْمَعَنَّكُمْ إِلَىٰ يَوْمِ الْقِيَامَةِ لَا رَيْبَ فِيهِ ۚ الَّذِينَ خَسِرُوا أَنْفُسَهُمْ فَهُمْ لَا يُؤْمِنُونَ(12)
بگو: از آن كيست آنچه در آسمانها و زمين است؟ بگو: از آن خداست. بخشايش را بر خود مقرر داشته، همه شما را در روز قيامت -كه در آن ترديدى نيست- گرد مى‌آورد. آنان كه به زيان خويش كار كرده‌اند، ايمان نمى‌آورند.
معانی کلمات آیه
كتب: كتابت در آيه به معنى لازم كردن و حتمى كردن است.
خسروا: خسر و خسران: كم شدن و كم كردن (زيان- ضرر).
تفسیر نور
نکته ها
موضوع وجوب رحمت بر خدا، در قرآن دوبار آنهم در اين سوره (آيات 12 و 54) آمده است.

جمله‌ى‌ «لا رَيْبَ فِيهِ»، هم درباره‌ى قرآن آمده است، هم درباره‌ى قيامت.

به جاى استدلال، در پى هوا و هوس بودن و به جاى اولياى خدا، سراغ طاغوت رفتن و به جاى ايمان و اعتقاد به آخرت، كفر ورزيدن و به جاى تسليمِ نور، تسليمِ نار شدن، خسارت عظيم كفّار است.

خداوند همان گونه كه بر ما تكاليفى واجب كرده است، وظايفى را هم بر خود مقرّر فرموده؛ از جمله: هدايت كردن: «إِنَّ عَلَيْنا لَلْهُدى‌» «1»، رزق دادن: «عَلَى اللَّهِ رِزْقُها» «2»، لطف كردن: «كَتَبَ عَلى‌ نَفْسِهِ الرَّحْمَةَ» «3» و پيروزى وغلبه‌ى دين خدا: «كَتَبَ اللَّهُ لَأَغْلِبَنَّ أَنَا وَ رُسُلِي» «4» ولى زمينه‌ى بهره‌مند شدن از رحمت الهى، رحم به بندگان است. چنانكه در حديث آمده است: «مَن لا يَرْحَم لا يُرحَم» «5»

سلمان از پيامبر صلى الله عليه و آله نقل كرده كه فرمود: «رحمت خداوند، صد درجه دارد، يك درجه‌ى آن، منشأ همه‌ى الطاف الهى در دنيا شده است، خداوند در قيامت، با همه‌ى صد درجه رحمت‌

«1». ليل، 12.

«2». هود، 6.

«3». انعام، 12.

«4». مجادله، 31.

«5». كنزالعمّال، ج 3، ص 162 وتفسير فى‌ظلال‌القرآن.

جلد 2 - صفحه 421

خود با مردم معامله خواهد كرد». «1»

قرآن، رحمت الهى را بر همه چيز شامل مى‌داند: «رَحْمَتِي وَسِعَتْ كُلَّ شَيْ‌ءٍ» «2» و اين رحمت، مصداق‌هاى فراوانى دارد، از جمله:

باران: «يُنَزِّلُ الْغَيْثَ مِنْ بَعْدِ ما قَنَطُوا وَ يَنْشُرُ رَحْمَتَهُ» «3»

شب و روز: «وَ مِنْ رَحْمَتِهِ جَعَلَ لَكُمُ اللَّيْلَ وَ النَّهارَ» «4»

پيامبر: «وَ ما أَرْسَلْناكَ إِلَّا رَحْمَةً لِلْعالَمِينَ» «5»

قرآن: «هذا بَصائِرُ لِلنَّاسِ وَ هُدىً وَ رَحْمَةٌ» «6»

تورات: «كِتابُ مُوسى‌ إِماماً وَ رَحْمَةً» «7»

آزادى: «فَأَنْجَيْناهُ وَ الَّذِينَ مَعَهُ بِرَحْمَةٍ مِنَّا» «8»

علاقه‌ى به همسر: «وَ جَعَلَ بَيْنَكُمْ مَوَدَّةً وَ رَحْمَةً» «9»

گياهان و ميوه‌ها: «فَانْظُرْ إِلى‌ آثارِ رَحْمَتِ اللَّهِ كَيْفَ يُحْيِ الْأَرْضَ بَعْدَ مَوْتِها» «10» پذيرش توبه: «لا تَقْنَطُوا مِنْ رَحْمَةِ اللَّهِ» «11»

پیام ها
1- يكى از شيوه‌هاى تبليغى كه پيامبر مأمور به آن است، طرح سؤال و جواب است. قُلْ لِمَنْ‌ ... قُلْ لِلَّهِ‌
2- هستى بر اساس رحمت است و رحمت الهى بر همه چيز و همه جا گسترده است. «كَتَبَ عَلى‌ نَفْسِهِ الرَّحْمَةَ»
3- همان گونه كه آفريده‌هاى خدا در دنيا (مثل: باد، باران، روز و شب، گياهان ...) رحمت است، معاد هم رحمت است. «لَيَجْمَعَنَّكُمْ»
4- گرچه رحمت الهى گسترده و لازم است، ليكن گروهى خود را محروم مى‌كنند. «خَسِرُوا أَنْفُسَهُمْ»
«1». تفسير فى‌ظلال‌القرآن.
«2». اعراف، 156.
«3». شورى، 28.
«4». قصص، 73.
«5». انبيا، 107.
«6». جاثيه، 20.
«7». هود، 17.
«8». اعراف، 72.
«9». روم، 21.
«10». روم، 50.
«11». زمر، 53.
.
.
آیات کریمه
#آیات_کریمه