بسم الله الرحمن الرحيم
بسم الله الرحمن الرحيم
پاسخ قسمت اول :
تمامی وسوسهها از ابلیس لعین نیست؛ چنان که یک دیوار کوتاه نیز ممکن است کسی را وسوسه کند که از آن بالا رود، یا یک عکس و بلکه شیاطین جنّ و انس، در وسوسههای هوای نفس آدمی میدمند.
- از آنجا که معنی عُجب و تکبر به هم نزدیک است، بسیاری هر دو را به یک معنا میدانند، اما با هم متفاوتند.
عُجب، صرفاً خود بزرگبینی میباشد، صرف نظر از مقایسه با دیگران؛ مانند کسی که به خاطر کسب مدارج علمی، یا برخورداری از ثروت و قدرت، خود را بزرگ میپندارد. شاید کسی، ثروتمندترین فرد در دنیا باشد، اما این ثروت نباید سبب شود که خودش را بزرگ ببیند، چرا که هم چنان مخلوق، عبد و فقیر است. او به همین هوایی که تنفس میکند و یا لقمه نانی که میخورد، نیازمند است.
تکبر، این است که کسی خود را برتر از دیگران ببیند؛ لذا حالت تکبر، حتماً پس از قیاس خود با دیگران پیش میآید. متکبر، ابتدا مقام و مرتبی برای خود قائل میشود و سپس مقام و مرتبی برای دیگران قائل میشود و سپس این دو را با هم مقایسه میکند و مقام و مرتبت خود را برتر میبیند!
نکته : این که آدم خودش مقام و مرتبت خود را بالاتر ببیند، فرق دارد که خداوند سبحان به کسی مقام و مرتبت والاتری داده باشد. در نظام خلقت، هر کسی جایگاه، نقش، مقام و مرتبتی دارد که برخی از برخی دیگر برترند، چنان که فرمود: برخی انبیا نیز نسبت به برخی دیگر، فضیلتهایی دارند - اما هیچ کدام حق تکبر بر یکدیگر ندارند؛ چه رسد به تکبر در برابر خداوند اکبر.
تمرّد ابلیس لعین : آن چه سبب تمرّد ابلیس لعین از اطاعت پروردگار عالم گردید، فقط عُجب - خود بزرگبینی نبود، بلکه تکبر - خود برتر بینی بود.
خداوند متعال، به محض نافرمانی او را از مقام ملکوتی اخراج ننمود، بلکه ابتدا او را محاکمه نمود تا خودش به علّت تمرّدش اقرار کند :قَالَ يَا إِبْلِيسُ مَا مَنَعَكَ أَنْ تَسْجُدَ لِمَا خَلَقْتُ بِيَدَيَّ أَسْتَكْبَرْتَ أَمْ كُنْتَ مِنَ الْعَالِينَ - گفت: ای ابليس چه چيز مانع تو از سجده كردن بر مخلوقی كه با قدرت خود او را آفريدم گرديد؟ آيا تكبر كردی، يا از برترينها بودی؟ بالاتر از اينكه فرمان سجود به تو داده شود!.(سوره ص 75)
این آیه یعنی: خداوند میفرماید: فقط دو چیز میتواند مانع از اطاعت تو و هر نافرمان دیگری شود: یکی آن که تکبر نموده باشی و دیگری آن که در مقامی باشی که فرمان من شامل تو نشود!(ادامه دارد...)
پاسخ قسمت اول :
تمامی وسوسهها از ابلیس لعین نیست؛ چنان که یک دیوار کوتاه نیز ممکن است کسی را وسوسه کند که از آن بالا رود، یا یک عکس و بلکه شیاطین جنّ و انس، در وسوسههای هوای نفس آدمی میدمند.
- از آنجا که معنی عُجب و تکبر به هم نزدیک است، بسیاری هر دو را به یک معنا میدانند، اما با هم متفاوتند.
عُجب، صرفاً خود بزرگبینی میباشد، صرف نظر از مقایسه با دیگران؛ مانند کسی که به خاطر کسب مدارج علمی، یا برخورداری از ثروت و قدرت، خود را بزرگ میپندارد. شاید کسی، ثروتمندترین فرد در دنیا باشد، اما این ثروت نباید سبب شود که خودش را بزرگ ببیند، چرا که هم چنان مخلوق، عبد و فقیر است. او به همین هوایی که تنفس میکند و یا لقمه نانی که میخورد، نیازمند است.
تکبر، این است که کسی خود را برتر از دیگران ببیند؛ لذا حالت تکبر، حتماً پس از قیاس خود با دیگران پیش میآید. متکبر، ابتدا مقام و مرتبی برای خود قائل میشود و سپس مقام و مرتبی برای دیگران قائل میشود و سپس این دو را با هم مقایسه میکند و مقام و مرتبت خود را برتر میبیند!
نکته : این که آدم خودش مقام و مرتبت خود را بالاتر ببیند، فرق دارد که خداوند سبحان به کسی مقام و مرتبت والاتری داده باشد. در نظام خلقت، هر کسی جایگاه، نقش، مقام و مرتبتی دارد که برخی از برخی دیگر برترند، چنان که فرمود: برخی انبیا نیز نسبت به برخی دیگر، فضیلتهایی دارند - اما هیچ کدام حق تکبر بر یکدیگر ندارند؛ چه رسد به تکبر در برابر خداوند اکبر.
تمرّد ابلیس لعین : آن چه سبب تمرّد ابلیس لعین از اطاعت پروردگار عالم گردید، فقط عُجب - خود بزرگبینی نبود، بلکه تکبر - خود برتر بینی بود.
خداوند متعال، به محض نافرمانی او را از مقام ملکوتی اخراج ننمود، بلکه ابتدا او را محاکمه نمود تا خودش به علّت تمرّدش اقرار کند :قَالَ يَا إِبْلِيسُ مَا مَنَعَكَ أَنْ تَسْجُدَ لِمَا خَلَقْتُ بِيَدَيَّ أَسْتَكْبَرْتَ أَمْ كُنْتَ مِنَ الْعَالِينَ - گفت: ای ابليس چه چيز مانع تو از سجده كردن بر مخلوقی كه با قدرت خود او را آفريدم گرديد؟ آيا تكبر كردی، يا از برترينها بودی؟ بالاتر از اينكه فرمان سجود به تو داده شود!.(سوره ص 75)
این آیه یعنی: خداوند میفرماید: فقط دو چیز میتواند مانع از اطاعت تو و هر نافرمان دیگری شود: یکی آن که تکبر نموده باشی و دیگری آن که در مقامی باشی که فرمان من شامل تو نشود!(ادامه دارد...)
۴۶۳
۰۹ شهریور ۱۴۰۳
دیدگاه ها
هنوز هیچ دیدگاهی برای این مطلب ثبت نشده است.