قابی استادانه از آلفرد یعقوبزاده تصویری از شیخ صادق خلخ

قابی استادانه از آلفرد یعقوب‌زاده. تصویری از شیخ صادق خلخالی در اوج قدرت در خانه‌اش. با حضور دو‌مرد، سایه‌ی احتمالن رادیو یا قابِ دوربین و دسته‌گلی که در دست حاکم شرع گرفتار آمده. گویا این عکس بعدِ ترورِ نافرجامی برداشته شده که گزندی به خلخالی نرساند. مردی که حتا در سال‌های اخیر برخی چهره‌های تندرو نیز زبان به انتقاد از احکامِ او گشوده‌اند. مردی که هیچ‌گاه از اعدام‌هایی که حکم‌شان را صادر کرد پشیمان نشد و هنوز هاله‌ی ابهام درباره‌ی او بسیار پررنگ است. یعقوب‌زاده این کُنتراستِ عجیب را انگار با همین آگاهی و رندانه ساخته است. شیخ مبهوت است با آن گل‌ها و سایه‌ای پشتِ سرش خود را به رخ می‌کشد. تصویر دو‌مرد (محافظان؟ میهمان؟) خشن است و مثلثی را همراه سایه ساخته‌اند که شیخ را محاصره کرده. خلخالی سپیدپوش و مات منتظرِ شنیدن چیزی یا در حالِ تماشای تصویری‌ست. در گوشه‌ی عکس قرار گرفته و نشانی از اقتدار در او دیده نمی‌شود. مردی که بهشتی با سختی توانست او را از مقام‌اش برکنار کند در این عکس انگار در جای‌گاهِ متهم قرار دارد. فضای عکس با توجه به شناختی که عکاس از او داشته متباین است با وضعیت آن روزگارش اما انگار یعقوب‌زاده می‌دانسته بالاخره او را قضاوت و رها خواهند کرد. شیخ قدرتمند در روایتِ عکاس در محاصره است و آن سایه تداعی طناب نیز دارد. روز هجدهمِ فروردین ۵۸ او امیرعباس هویدا را اعدام کرد، اعدامی که تا امروز شبهه‌های بسیاری درباره‌اش وجود دارد و هنوز خبرگزاری‌ها و مطبوعات این تیتر را تکرار می‌کنند: «چه کسی هویدا را کُشت؟» هادی غفاری هر سال تکذیب می‌کند و از سویی همه می‌دانند که خلخالی تصمیم‌اش را از پیش گرفته بود. عکس یعقوب‌زاده مملو از سایه‌ها، جزییاتِ گاه طنزآلود و در کل ترکیب‌بندی‌ای‌ست که تصویر این مردِ تندرو را نمایش می‌دهد. او که خود سایه‌سازی بزرگ بود این‌جا در سیطره‌ی آدم‌ها و سایه‌هاست. درواقع خلخالی یکی از مهم‌ترین چهره‌های ابتدای انقلاب بود که به سرعت کنار گذاشته شد و حتا روزی که خبر مرگ‌اش منتشر شد بسیاری از بودن یا نبودن‌اش خبر نداشتند. او آدم‌ها را به جهانِ سایه‌ها می‌فرستاد و یعقوب‌زاده در قاب خود انگار سرنوشتِ خودش را پیش‌بینی می‌کند. با چند شاخه گل در انتظار و آستان دری که به انتظار او نشسته‌اند. و قضاوت خواهدشد بی تردید. خلخالی مردی‌ست که باید او را در حضور همین سایه‌ها روایت کرد. سایه‌ها و صورت‌هایی که بسیار به او نزدیک هستند هرچند در اوجِ اقتدارش و قدرت ...